Özet:

Çizgi roman modern dünyada hem bir teori olarak hem de bir güldürü unsuru olarak üzerine pek çok araştırmalar üretilen bir disiplindir. Kadınların bu disipline dâhil olması ise; erkek söyleminin azaltılması, kadın karakterlere ağırlıklı olarak yer verilmesi, kadın okurun varlığının önemsenmesi ve kadın çizerlerin yeteneklerinin fark edilmesiyle başlamıştır. Bu nedenle kadın çalışmaları ve çizgi roman konusu değerlendi-rilirken tarihi sürecin doğru bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Yüzyıllarca cadı, büyücü gibi ithamlarda bulunarak toplumdan sürekli dışlanan kadınlar, ilk hak ve özgürlük arayış taleplerini Fransız Devrimi’nin etkisiyle 18. yüzyılda elde edebilmiştir. Daha sonra kadınlar feminizm çatısı altında birleşerek, toplumsal değişime ekonomik, politik ve kültürel açıdan öncülük etmişlerdir. Özellikle ikinci dalga feminist harekette toplumsal cinsiyetin vurgulanması görsel kültür bağlamında çizgi romanları etkilemiş ve cinsiyet temsili değişerek güçlü kadın karakterler yaratılmıştır (Blom, 2017: 10). Böylece güçlü kadın karakterlerinin oluştu-rulması feminizmin hedefi olan bağımsız kadın idealinin çizgi romanlarda ortaya çıkmasını sağlamıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın amaçlarından biri; günümüzde çoğu toplumda feminizmin daha çok kabul görmesi, kadınlar arasında yayılması ve insanların bilinçlenmesi için bir görsel anlatım unsuru ve grafik anlatı türü olarak çizgi romanların kullanılıp kullanılmadığının sorgulanmasıdır. Şüphesiz Feminizmin bu kadar ilerlemesinde kadınlardan ayrı olarak akımın kendi içersinde yaşadığı dalga metaforu benzetmesi de etkilidir. Günümüzde hâlâ dördüncü ve beşinci dalgalar gibi yeni dalgaların ortaya çıktığı iddia edilmektedir. Bu yüzden çalışmanın diğer bir amacı da ortaya çıkabilecek altıncı bir dalganın varlığının çizgi roman ve grafik anlatı türleriyle olabileceği ihtimalinin değerlendirilmesidir. Son yıllarda yaşanan yeni medya alanlarındaki gelişmelerle birlikte hem feminizm hem de çizgi roman alanında dijit-alleşme süreci de başlamıştır. Genellikle basılı materyale dayanan çizgi romanlar ise; dijitalleşerek her türlü mecradan okunabilmektedirler. Sonuç olarak bu çalışmada öncelikle feminizmdeki dalga metaforu sorunsalına değinilerek yeni medyalarla olan ilişkisinden bahsedilmiştir. Daha sonra çizgi romanın feminist hareketlerle olan bağı araştırılarak çizgi roman alanında yaratılan bazı kadın süper kahramanlar betimsel analiz yoluyla açıklanmıştır

Anahtar Kelimeler: