Görüntüleme
68
İndirme
7
Oğuz grubu lehçelerinin bir üyesi olan Horasan Türkçesi, ağırlıklı olarak İran’ın kuzeydoğusundaki Kuzey Horasan ve Razavi Horasan eyaletlerinde konuşulmaktadır. İran’da Horasan Türkleri, genellikle Bocnurd, Şirvan, Kuçan, Deregez, Kalat, Esfarayen, Sebzevar ve Nişabur’un kuzeyi, Cüveyn ve Çoğatay, Servilayet Çegene ve etrafındaki köy ve kasabalarda Fars ve Kürt unsurlarla bir arada yaşamaktadırlar. İran’da son yıllarda Horasan Türklerinin ana dillerini konu alan yayımlar ortaya koyduğu dikkatleri çekmektedir. Bu yayımların bir kısmı Horasan Türkçesinin söz varlığını, halk bilimi ürünlerini, dil bilgisini ele alan çalışmalardır. Bunların bir kısmı ise, Horasan Türklerinin ana dilleriyle yazdığı edebî eserler niteliğindedir. Horasan Türklerinin ana diliyle yayımlanan edebî eserler serisine, 2017 yılında Muhammed Hisârî’nin Çox İreye Ġısme Yār “Çok Üzülme Yâr” adlı eseri de katılmıştır. Söz konusu eser, bir şiir kitabıdır. Hisârî’nin şiirlerinde kullandığı dil, bir tarafıyla Horasan Türkçesinin Bocnurd ağzını yansıtmaktadır. Bunun yanında Horasan Türkçesinin diğer ağızları ile Güney Azerbaycan Türkçesi ağızlarını temsil eden özellikleri de barındırmaktadır. Özellikle biçim bilgisi düzeyinde bu durum daha da belirgindir. Eserin ön sözünde, Hisârî’nin kendisi de kullandığı dilin bu özelliğini belirtme ihtiyacı duymuştur. Yazar, bütün Horasan’da anlaşılmayı istemiş ve bu amaçla bölgenin ağızlarından seçimler yaptığını ifade etmiştir. Örneğin, Horasan Türkçesinde kimi kelimelerin başında /b/’lerin korunması karakteristiktir: bār ‘var’, bār- ‘varmak’, ber- ‘vermek’. Metinde bār kelimesi hem /b/’li, hem de Azerbaycan Türkçesiyle ortaklaşır biçimde /v/’li kullanılmıştır. Eserde şiirler, iki farklı alfabeyle yazılmış ve her şiirin ardından Farsça tercümesi sunulmuştur. Şiirler, bölgede Farsça için geçerli olan Arap alfabesi ve Latin temelli bir alfabe ile yan yana yazılmıştır. Latin temelli yazım, sesçil fonetik alfabe özelliğindedir. Nitekim yazarın kendisi de bu yazımı ortaya koyarken sesçil özellikleri yansıtma hedefinde olduğunu belirtmiştir. İran’da Türkçe değişkelerin, baskın dil Farsça karşısında belirli seviyelerde dönüştüğü bilinmektedir. Ses bilgisinden söz dizimine uzanan çeşitli kategorilerde bu dönüşümler izlenebilmektedir. Horasan Türkçesinde Farsçadan etkileşimlerin yansımaları, diğer değişkelere göre nispeten fazla gözlemlenmektedir. Hisârî’nin şiirlerinde de söz konusu etkileşimleri ortaya koyan örnekler yer almaktadır.
Horasan Turkish, a member of the son group leeches, is mainly spoken in the north-eastern Iranian states of Horasan and Razavi Horasan. In Iran, Horasan Turks, usually Bocnurd, Shirvan, Kuçan, Deregez, Kalat, Esfarayen, Sebzevar and Nişabur north, Cüveyn and Çoğatay, Servilayet Çegene and the surrounding villages and towns live together with Fars and Kurdish elements. In Iran, the publications on the main languages of the Horasan Turkish have been revealed in recent years. Some of these publications are studies on the existence of the word of Horasan Turkish, public science products, language knowledge. Some of them are in the nature of the literary works of the Horasan Turkish with their main languages. The series of literary works published in the mother tongue of the Horasan Turks, in 2017 the work of Muhammad Hishari's Multiple Irreye Isme Yār "Multiple Sadness Yâr" was also included. The book is a poetry book. The language he uses in his poems, on the one hand, reflects the Bocnurd mouth of Horasan Turkish. In addition, Horasan has the characteristics that represent the other mouths of the Turkish and the southern Azerbaijan Turkish mouths. Especially in the form of knowledge, this is even more evident. In the words of the work, he needed to mention the characteristic of the language he used himself. The author wanted to be understood in all Horasan and said that for this purpose the election was made from the mouths of the region. For example, in Horasan Turkish, the preservation of /b/ in the beginning of some words is characteristic: bār 'var', bār- 'being', bār- 'to give'. In the text, the word bar is used in the form of /b/ and /v/ in partnership with the Azerbaidjan Turkish. The poems are written in two different alphabets and each poem is translated into Persian. Poems are written alongside the Arabic alphabet and a Latin-based alphabet that applies to Persian in the region. Latin-based writing is a vocal phonetic alphabet. In fact, the writer himself said that he was aimed at reflecting the characteristics of the vocal while revealing this writing. It is known that in Iran, the Turkish variables are converted at certain levels against the dominant language Persian. These changes can be observed in various categories that extend from sound knowledge to word series. In Horasan Turkish, the reflections of interactions from Persian are observed relatively more than other variables. In the poems there are also examples of the interactions.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
