Özet:

Geçmişten bu yana simgeleyici bir unsur olarak sıkça kullanılan sayılara; Türk mitolojisinde, kültüründe ve anlatılarında değişik anlamlar yüklenmiştir. Bu yükleniş; insanların dünyayı yorumlayışından, her türlü düşünceyi ifade edişine kadar birçok noktada görülür. Bu nedenle de, özellikle kökeni mitolojik geçmişe dayanan sayılar; bir milletin hayata karşı duyuş, düşünüş ve algılayışının bir göstergesi olmuştur. Türk kültüründe “sayı simgeciliği” oldukça belirgindir. Nitekim geçmişten bu yana sayının büyük bir güce sahip olduğuna inanan insanlar bunu; ruhlardan yardım isteme, büyü yapma ya da dua etmeye kadar türlü şekillerde yaşantılarında kullanmıştır. Bunu; mitolojik dönemden bu yana toplumun hayal dünyası ile oluşturulan destan, efsane ve masal gibi anlatılarda çeşitli anlamlar yüklenerek dilin ayrılmaz bir parçasını oluşturmasında da görmek mümkündür. Kazan Tatarlarının halk kültüründe de “sayı simgeciliği”nin önemli bir yeri vardır. Varlıkların, nesnelerin, eylemlerin niteleyicisi ve sembolleyicisi olan sayılar; inanışlarda ve anlatılarda farklı birçok anlam üstlenmiş, bu şekilde Kazan Tatarlarının kültürel kimliğini yansıtması bakımından önemli bir işleve sahip olmuştur. Bu çalışmada, Kazan Tatarlarının halk kültüründe sıkça görülen “üç”, “dört”, “yedi”, “dokuz” ve “kırk” sayıları üzerinde durulacak ve bu sayıların yüklendiği mitolojik anlamların tespit edilmesiyle de, bu Türklerin kültürel kimliğinin kökenlerinin mitolojik çağlara kadar uzandığı ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler: