Özet:

Allah-insan ilişkisi kelamın ve felsefenin en önemli problemlerinden biridir. Allah mutlak varlıktır. Her şey değerini ondan alır. İnsan Allah’ın yarattığı varlıklar arasında seçkin bir konuma sahiptir. Kimi kelam ekolleri Allah’ı daha fazla yüceltme adına insanı sıradan bir eşya konumuna indirgemişlerdir. Bu düşünce Batı’da bütünüyle tanrıyı yok sayan ateist humanizm ve ateist varoluşçuluk gibi düşünce akımlarını doğurmuştur. Söz konusu düşünce akımlarının etkisinde kalan kimi Müslüman düşünürler de İslam dünyasında Ehl-i sünnetin en önemli temsilcilerinden biri olan Eş’arî kelam ekolünü eleştirmişlerdir. Bu eleştirilerde kısmen haklılık payı vardır. Ehl-i sünnetin diğer temsilcisi olan İmam Maturidî ve Onu takip eden kelamcılar, insanın değeri ve hürriyeti konusunda Kur’an’ın özüne daha uygun görüşler ortaya koymuşlardır. Bunlar, insanın değeri ve özgürlüğü adına dinleri eleştiren düşünce akımlarının şüphelerini de giderici mahiyettedir.

Anahtar Kelimeler: