Özet:

Bu çalışmada; Türkiye ekonomisi için 2000-2019 döneminde ar-ge yatırım harcamaları, patent sayısı ve endüstriyel tasarım, ihracat ve reel ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler analiz edilmektedir. Serilere ilk olarak Zivot-Andrews yapısal kırılma testi uygulanmıştır. İkinci olarak seriler arasında eşbütünleşme Engle-Granger eşbütünleşme testi ile incelenmiştir. Üçüncü olarak seriler arasındaki nedensellik ilişkileri test edilmiş ve bunun için Engle Granger ve Hatemi-J asimetrik nedensellik testleri kullanılmıştır. Bu çalışmada iki farklı model tahmin edilmektedir. Daha sonra yapılan Engle Granger nedensellik ilişkisinde, Model 1 için ar-ge yatırım harcamalarından reel ekonomik büyümeye ve patent sayısının reel ekonomik büyümeye tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Model 2'de ise; ihracattan ar-ge yatırım harcamalarına, patentten ihracata ve endüstriyel tasarımlardan ihracata doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. Son olarak, daha gelişmiş bir test olan Hatemi-J asimetrik nedensellik analizine göre, Model 1'de Ar-Ge yatırım harcamaları ve patentten reel ekonomik büyümeye pozitif bir nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. Ayrıca model 1'de reel ekonomik büyümeden ar-ge yatırım harcamalarına, patent ve endüstriyel tasarımdan reel ekonomik büyümeye doğru negatif tek yönlü bir ilişki belirlenmiştir. Model 2'de ise; ihracat ile Ar-Ge yatırım harcamaları arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisine ulaşılmıştır. Ayrıca Model 2'de patent ve endüstriyel tasarım değişkenlerinden ihracata doğru negatif bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: