Özet:

Bu çalışma, sporcu ve sedanter üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş ve temel psikolojik ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın modeli nedensel karşılaştırma modeli olarak belirlenmiştir. Çalışmanın evreni 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Gaziantep Üniversitesinde öğrenim görmekte olan öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu ise randomize yöntem ile ve gönüllülük esasına dayalı olarak seçilen 436 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde Tuzgöl (2005) tarafından geliştirilen Öznel İyi Oluş Ölçeği’nin, Özen (2005) tarafından lise formu geliştirilerek lise öğrencileri üzerinde geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış 37 maddeden oluşan “Öznel İyi Oluş Ölçeği” ile öğrencilerin psikolojik ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla Deci ve Ryan (2000) tarafından geliştirilen; Kesici, Üre, Bozgeyikli ve Sünbül (2003) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan “Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde “İlişkisiz Örneklemler İçin t–Testi” ve “İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Faktörlü ANOVA” analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak, spor bilimleri alanında öğrenim gören öğrencilerin, öznel iyi oluş ve temel psikolojik ihtiyaçları özelliklerinin diğer bölümlerde öğrenim gören öğrencilere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca üniversite öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçlarının, öznel iyi oluş özelliklerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kadın üniversite öğrencilerinin, öznel iyi oluş özellikleri ile özerklik ihtiyaçları arasında pozitif yönde kuvvetli bir ilişkiye rastlanmıştır. Diğer alt boyutlar ile ve temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeğinin alt boyutlarının birbirleri arasındaki ilişki orta düzeyde ve pozitif yönde çıkmıştır. Erkek üniversite öğrencilerinin ise öznel iyi oluş özellikleri ile özerklik, ilişki ihtiyaçları arasında kuvvetli, pozitif yönde bir ilişkiye rastlanmıştır. Yeterlik ihtiyacı ile ve temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeğinin alt boyutlarının birbirleri arasında orta düzeyde ve pozitif yönde ilişkilere rastlanmıştır. Dolayısıyla üniversite öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçlarının arttığı durumda öznel iyi oluş özelliklerinin de arttığını söyleyebiliriz.

Anahtar Kelimeler: