Özet:

Madde bağımlılığı hem bireysel bir davranış sorunu hem de sosyal koşulların yol açtığı toplumsal bir sorun olarak kabul edilmektedir. Bireyin kişisel özellikleri, ailesiyle ve toplumla olan ilişkisi, çevresel risk faktörleri gibi pek çok değişken bağımlılıkta rol oynayan etkenlerdendir. Aile ve sosyal çevre, madde bağımlılığına yönelme nedenlerinden biri olarak görülse de, daha çok koruyucu ve iyileştirici bir güç olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada, madde bağımlısı bireylerin aile işlevselliği ve sosyal destek algılarının araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda madde bağımlılığı tanısı ile Konya AMATEM de madde bağımlılığı tedavisi gören 97 bireye anket uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak; demografik sorulardan oluşan anket formu, Aile Değerlendirme Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler ortalama, t testi, Anova ve korelasyon testleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular madde bağımlısı bireylerin hem aile işlevselliği puanlarının hem de sosyal destek algısı puanlarının oldukça düşük olduğunu göstermektedir. Katılımcılar Aile Değerlendirme Ölçeği Alt Boyutları’ndan problem çözme 2,88; iletişim 2,85; duygusal tepki verebilme 2,89; gereken ilgiyi gösterme 2,40; davranış kontrolü 2,75 ve genel işlevler alt boyutundan 3,09 ortalama puan almışlardır. Sosyal Destek Algısı Ölçeğinden ise aile alt boyutundan 18,22; arkadaş alt boyutundan 10,91; özel kişi alt boyutundan ise 14,38 puan almışlardır. Bireylerin aile işlevleri alt boyutları ile sosyal destek algısı arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve pozitif bir ilişki vardır. Aile, arkadaş desteği ve sosyal destek sistemlerinin madde bağımlılığında koruyucu, tedavi sürecine katkı sağlayıcı ve tedavi sonrasında yeniden başlamayı engelleyici işlevinin olduğu görülmüştür. Bu nedenle madde bağımlılığı ile mücadele, bu üç destek sistemi ile birlikte yürütülmelidir.

Anahtar Kelimeler: