Özet:

Anadolu’da ilk yerleşimlerin öncelikle su kenarlarında kurulmuş olması bu coğrafi yapıların verimliliğinin bir göstergesidir. Öyle ki ilk ve büyük uygarlıkların da su kenarlarında gelişmiş olduğu bilinmektedir. Tarsus, Anadolu’da kurulmuş en eski yerleşim yerlerinden biridir. Yerleşim kentin tarihiyle özdeşleşmiş olan Cydnus (Tarsus/Berdan) Nehri’nin hemen yanına kurulmuştur. Bu coğrafi yapı kentin tarımsal anlamda her dönem canlı ve verimli kalmasına olanak tanımıştır. Geniş ve verimli topraklarla birleşen nehir bölgede çok çeşitli tarımsal ürünlerin yetişmesini sağlamaktadır. Bu nedenle bölge Anadolu’da tahıl ambarı olarak tanımlanan yerler arasında yer almıştır. Bölge coğrafyasının tarım yapılmasına oldukça uygun oluşunun yanı sıra Osmanlı ekonomisinin tarıma dayalı bir yol izlemesi Tarsus halkının da büyük oranda geçimini tarımsal üretimden sağlamasına ortam hazırlamıştır. Bölgede kırsal kesimde yer alan hemen hemen her yerleşimde mutlak surette tarımsal üretim yapılmaktaydı. Bu üretim incelenen süreçte her ne kadar geçimlik düzeyde olsa da özellikle merkez iaşesi ve az da olsa iç ticarette öneli bir paya sahipti. Çalışmamızda öncelikle Tarsus’ta tarımsal üretimi etkileyen coğrafi olanaklılıklar açıklanmaktadır. Bu arka plandan hareket ederek bölgede üretim yapılan tarımsal alanlar hakkında bilgiler verilmektedir. Bu alanlarda yetiştirilen tarımsal ürünler hakkında bilgi verilerek Tarsus tarımsal hayatı hakkında analizler yapılmaktadır. İncelenen sürecin bölge tarımı için bir dönüm noktası olması dikkate alınarak gelişmeyi tetikleyici faktörlere değinilmiştir. Böylece bu dönemde tarımsal üretimin durumu açıklanarak genel konjonktür ile bağlantılar da kurulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: