Özet:

Osmanlı Devleti’nde yükselme dönemi imar faaliyetleri açısından oldukça parlak bir süreci kapsamaktadır. Özellikle başkent İstanbul’un bu süreçte yoğun bir inşaat faaliyetine sahne olduğu bilinmektedir. Başta sultanlar olmak üzere hanım sultanlar, sadrazamlar, devlet adamları ve hayır sahibi kişilerin yaptırmış olduğu vakıf eserleri kentin daha da gelişmesini sağlamış ayrıca yeni yeni semtlerin bayındır hale gelmesine olanak sağlamıştır. Bu semtlerden bir tanesi de konumu itibariyle Rumeli’ye geçişte güzergah üzerinde yer alan ve Osmanlı Devleti zamanında Çekme-i Küçük yani Küçükçekmece olarak bilinen yerleşim yeridir. Fetihten sonra ismiyle birlikte talihi de değişen semt, camileriyle, medreseleriyle, kervansaraylarıyla, hamamlarıyla ve çeşmeleriyle önemli bir konaklama yeri haline gelmiştir. Özellikle Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman zamanında başdefterdar olarak görev yapan Abdüsselam Çelebi, bölgenin gelişmesi adına önemli imar faaliyetlerinde bulunmuş ve kendi adına bir külliye inşa ettirmiştir. Başta cami olmak üzere medrese, imaret, türbe ve iki adet çeşmeden meydana gelen külliyede medrese ve imaret günümüze ulaşamamıştır. Bu makalede Abdüsselam Çelebi’nin Küçükçekmece’de kendi adını taşıyan külliyesi içindeki çeşmeler ele alınacaktır. Günümüzde her ikisi de oldukça bakımsız halde olan çeşmeler kurtarılmayı beklemektedir. Çalışmanın amacı tarihi öneme sahip bu çeşmelerin külliye içindeki mevcut durumları, konumları, malzeme ve tasarım özellikleri ile süsleme özellikleri olarak ön plana çıkacak ve Osmanlı Çeşme mimarisi içindeki yerleri hakkında genel bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: