Özet:

Demokratikleşme derecesi arttıkça ülkelerin zenginliğinin arttığı ya da zenginleştikçe ülkelerin demokratikleştiği düşünülmektedir. Demokrasinin ekonomik yapı üzerine olan etkisi uzun zamandır tartışılagelen bir konudur. Ekonomik büyüme literatürüne bakıldığında, ekonomik büyümenin belirleyicileri kapsamında sıklıkla demokrasinin etkisinin incelendiği görülmektedir. Ancak demokrasi ve ekonomik büyüme ilişkisi hakkında yapılan çalışmalarda bir görüş birliği olmadığı ifade edilebilir. Çalışmada, demokrasinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi seçilmiş 8 yükselen piyasa ekonomisinde 1972-2016 dönemi verileri kullanılarak panel veri tekniğiyle araştırılmıştır. Analizlerde ekonomik büyümeyi temsilen reel GSYİH, demokrasi düzeyini temsilen Freedom House özgürlük endeksi kullanılmıştır. Çalışmada yatay kesit bağımlılığı 〖CDLM〗_1 ve 〖CDLM〗_adj, serilerin durağanlığı CADF birim kök testiyle, uzun dönemli ilişkiler Westerlund ve Edgerton (2007) eşbütünleşme testiyle incelenmiş ve seriler arasında uzun dönemli ilişki belirlenmiştir. Katsayılar Panel AMG yöntemiyle tahmin edilmiştir. Bulgular bazı ülkelerde demokrasi düzeyindeki artışın ekonomik büyümeyi olumlu bazılarında ise olumsuz etkilediğini göstermiştir. Ayrıca değişkenler arasındaki nedensellik Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) testiyle incelenmiştir. Panelin geneli için çift yönlü nedensellik gözlemlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Brezilya, Şili, Hindistan ve Türkiye’de demokrasi düzeyindeki artışın ekonomik büyümeyi olumlu etkilediği görülmüştür. Ancak Arjantin, Çin, Endonezya ve Güney Afrika’da ise demokrasi düzeyindeki artışın ekonomik büyüme üzerinde olumsuz etkilere sahip olduğu belirlenmiştir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir ekonomik büyüme sağlam ekonomik kurumların varlığına bağlı olarak ortaya çıkacaktır.

Anahtar Kelimeler: