Özet:

Bu makalede İbn Haldun’un Muakaddime’si bağlamında hadislerin anlaşılması ve yorumlanması konularındaki özgün ve istifade edilecek yaklaşımları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çok yönlü/velud bir alim olan İbn Haldun’un fazlaca üzerinde durulmayan hadis ilmi ve hadislere dair yaklaşımları ve yöntemleri üzerinde durulmuştur. Hadis ve sünneti anlamak için, yeni bir metodoloji arayışı içinde olan bilginler, sosyal bilimlerden, sosyolojiden istifade edilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. İbn Haldun da hadis tahlil ve yöntemleri ile bu konuda özgün ve kendisinden istifade edilecek yaklaşımlar ortaya koymuştur. İbn Haldun tarih, medeniyet tarihi, tarih felsefesi alanlarında yoğunlaşmış olmakla birlikte çağındaki ilimler ve özellikle İslami ilimler konusunda tetebbuatta bulunmuş bir ilim insanıdır. İslam medeniyetini ele almış, bu alanda bilginin üretimi ve tasnifi, ilimlerin gelişimi ile ilgili değerlendirme ve gözlemlerde bulunmuştur. İbn Haldun Mukaddime’sinde Ümranda var olan, tasavvuru şekillendiren nakli/şeri ilimleri münhasıran değerlendirmeye çalışmıştır. Hadis ilmi ile ilgili münhasıran değerlendirmelerde bulunmuş, hadis yorum, tevil ve tahlilleri ile anlama odaklı çabalar ortaya koymuştur. Çalışmada İbn Haldun’un yaklaşım, yorum ve tespitlerinin günümüz ilim insanlarına ve çalışmalarına ışık tutan yönleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: