Özet:

Okuduğunu anlama, bireyin sahip olması gereken önemli becerilerdendir. Bu beceri, bireyin hayatının ayrılmaz bir parçası, akademik başarısının önemli belirleyicisidir. Buna rağmen her seviyede okulda(ilkokuldan üniversiteye) öğrencilerin okuduğunu anlamada zorluklar yaşadığı görülmektedir. Günümüz bilgi çağında, bilgi edinmek için okumak olmazsa olmaz davranışlardan biridir. Bu çağda bilgilendirici metinlerle geçmişe nazaran daha çok karşılaşılmakta bunun sonucunda bu metinleri anlamaya yönelik araştırmalara daha çok ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin bilgilendirici metinleri anlamalarında yardımcı olacak, anlama sürecini kontrol etmelerini sağlayacak bir strateji öğretimi gerçekleştirmektir. Bu amaçla, “okumadan önce düşün, okuma esnasında düşün, okuduktan sonra düşün-3D” stratejisinin öz düzenlemeli strateji gelişimi modeline göre öğretiminin öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerine olan etkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırmada, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma, 2015-2016 öğretim yılında Samsun ilinin Bafra ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 32’si deney, 36’sı kontrol grubu olmak üzere 68 öğrenci oluşturmaktadır. Bilgilendirici metinlerin öğretimi deney grubunda 3D stratejisi ile, kontrol grubunda ise Türkçe öğretim programı ile yapılmıştır. Uygulamada her biri iki ders saati olmak üzere 12 oturum gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Demografik Bilgi Formu”, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Bilgilendirici Metinlerde Okuduğunu Anlama Testi” ve “Bilgilendirici Metinlerde Ana Fikir Belirleme Testi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde normal dağılımı belirlemek için Shapiro Wilk Testi, normal dağılım gösteren grupların karşılaştırılmasında t-Testi, normal dağılım göstermeyen grupların karşılaştırılmasında Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Ayrıca ana fikir belirleme testinde gruplara ait son test puanlarının karşılaştırılmasında kovaryans analizi kullanılmıştır. Araştırmada 3D stratejisi öğretiminin okuduğunu anlama puanları üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada ulaşılan bir diğer bulgu ise 3D stratejisinin ana fikir belirleme puan ortalamasını anlamlı bir şekilde arttırdığıdır. Bu bulgular, 3D stratejisi öğretiminin okuduğunu anlama düzeyini arttırmada etkili olmadığını ancak ana fikir belirleme düzeylerini arttırmada etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: