Özet:

Aktif yurttaşlık, AB yurttaşlık yeterlikleri kapsamında yürütülen proje ve akademik çalışmalarda kullanılmakta olan yaygın ve yerleşik bir kavram haline gelmiştir. Ancak, aktif yurttaşlığı ölçme çalışmaları henüz gelişim aşamasındadır. Uluslararası literatürde var olan ölçme araçları ya yetişkin olmayanlar için hazırlanmış, ya da pragmatik bir tercihle veri elde etme kolaylığı göz önünde bulundurularak bazı uluslararası veri toplama ölçme araçlarının maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Bu çalışmada, bu sınırlılıkları aşmak ve Türkiye bağlamında kullanılmak üzere geliştirdiğimiz Aktif Yurttaşlık Ölçme Aracı’nın (AYÖA) kuramsal temeli, geliştirilme süreci ve geçerlik ve güvenirliliği ile ilgili sonuçlara yer verilmiştir. Bilgi (medya takibi, bilgi ve farkındalık), Beceri (öz-yeterlilik) , Değer (eşitlik ve dayanışma, demokratik değerler) ve Katılım (örgütsel üyelik, örgütsel katılım, gösteri ve protesto) olmak üzere dört ana boyuttan, bu boyutlara ilişin yedi alt boyuttan meydana gelmiştir. Toplam 73 maddeden oluşan AYÖA’nın Cronbach alpha güvenirlik değerleri ölçme aracının tümü için .90; bilgi, değer, beceri ve katılım boyutları için sırasıyla 76, .76, .85 ve .78 olarak bulunmuştur. Alt boyutlara ilişkin faktör analizinde faktör yük değerleri .30’un üzerinde, faktörlerin toplam varyansı açıklama oranının ise % 50,929 ile % 82,388 arasında olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, AYÖA’nın güvenirliğe sahip bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Ancak, ölçme aracı henüz gelişim aşamasında olduğu için faktörel yapısı üzerinde yeni çalışmalar yapılması gerektiğini düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler: