Özet:

Bu çalışmanın amacı, sınıf ve ilköğretim matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim düzeylerini, eleştirel düşünme eğilim düzeylerine cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerinin etkisini belirlemektir. Çalışmada kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma, 2014-2015 eğitim-öğretim yılın güz yarıyılında Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 549 öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Çalışmaya katılan öğretmen adaylarının 240’ı sınıf öğretmenliğinde, 309’u ise ilköğretim matematik öğretmenliğinde öğrenim görmektedir. Veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu ve Facione, Facione ve Giancarlo (1998) tarafından geliştirilmiş olan, Kökdemir (2003) tarafından Türkçeye uyarlanan Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI-T) kullanılmıştır. Veriler, SPSS 20.0 paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre çalışmaya katılan öğretmen adaylarının genel eleştirel düşünme eğilim düzeylerinin ortalamanın biraz üstünde olduğu belirlenmiştir. Cinsiyetin değişkeninin genel eleştirel düşünme eğilim düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Ölçeğin alt boyutlarında cinsiyet değişkeninin etkisi incelendiğinde analitiklik, açık fikirlilik ve doğruyu arama boyutlarının kadın öğretmen adaylarının lehine, meraklılık boyutununsa erkek öğretmen adaylarınn lehine anlamlı farklılık oluşturduğu görülmüştür. Sistematiklik ve kendine güven alt boyutlarında cinsiyet değişkeni anlamlı farklılık oluşturmamıştır. Ölçeğin genelinden alınan puanlara bakıldığında sınıf düzeyine göre eleştirel düşünme eğilim düzeyleri arasında anlamlı farklılık belirlenmiştir. Anlamlı farklılık 3. ve 4. sınıflara göre 1. ve 2.sınıflar lehine olmuştur. Analitiklik, açık fikirlilik ve sistematiklik alt boyutlarında sınıf düzeyi anlamlı farklılık oluşturmuş anlamlı farklılık 1.sınıflar lehine olmuştur. Diğer alt boyutlarda sınıf düzeyi anlamlı fark oluşturmamıştır. Her iki öğretmen adayı grubu da matematik öğretimi yapacağından, eleştirel düşünmeyle matematik öğretimi arasında ilişki de kurularak elde edilen sonuçlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: