Özet:

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de siyasi iktidar değişiklikleri sonucunda, ortaöğretim tarih ders kitaplarında Osmanlı padişahlarına yönelik anlatıda yaşanan değişiklikleri analiz etmektir. Bu kapsamda Türkiye’de siyasi iktidar değişikliklerinin etkisini en açık şekilde görebilmek için Türk siyasi hayatında istikrarsızlıkların yaşandığı, kısa süreli tek partili veya koalisyon hükümetlerinin görüldüğü yoğun iktidar değişikliklerinin yaşandığı 1970-1980 arası dönemde öğrenimde olan ortaöğretim tarih ders kitaplarındaki Osmanlı padişah anlatısı esas alınmıştır. Araştırmada Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kabul edilen ve Tebliğler Dergisi ile duyurulan 1970-1980 arası dönemde kesintisiz olarak en uzun süre öğrenimde olan ortaöğretim tarih ders kitaplarında yer alan metinler, doküman incelemesine ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen verilerden hareketle, ortaöğretim tarih ders kitaplarında yer alan padişah sunumu değerlendirilmiştir. 1975 yılında iktidara gelen Milliyetçi Cephe(MC) Hükümeti döneminde genelde ders kitaplarının özelde ise tarih ders kitaplarının yeniden yazdırılması sonucunda bazı ünite ve konuların programdan çıkarıldığı veya daha az yer verildiği, aynı şekilde bazı ünite ve konuların eklendiği veya daha fazla yer verildiği görülmektedir. Bu çerçevede MC Hükümeti döneminde yeniden yazdırılarak, 1976-1977 eğitim ve öğretim yılından itibaren öğrenime alınan tarih ders kitapları MC Hükümeti’nin 1978’de sona ermesi ile öğrenimden kaldırılmıştır. Araştırma sonucunda tarih ders kitabı yazarlarının Osmanlı padişahlarına yönelik anlatı da genel çerçevede aynı yaklaşımı sergilemekle beraber yazarlar arasındaki görüş ayrılığının son dönem Osmanlı padişah anlatısına yönelik olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: