Özet:

Osmanlı tarihi kaynakları arasındaki şer’iyye sicillerinin önemli bir yeri vardır. Bu sicil kayıtları sosyal ve iktisadî tarih açısından çok önemli veriler sunarlar. Şer’iyye sicilleri Osmanlı Devlet teşkilatında idarî-adlî birimlerden biri olan kazalarda, kadılar tarafından tutulmakta olup şehir sakinlerinin sosyal ve ekonomik durumları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Şer’iyye sicillerindeki kayıtlar hakların güvence altına alınmasının teminatıdır ve bu kayıtlar yerel tarihçilik açısından çok önemlidir. Şer’iyye sicillerinden yola çıkarak şehir tarihî ile ilgili pek çok mesele çözüme kavuşturulabilmiştir. Şer’iyye sicilleri, söz konusu dönemin askerî, siyasî, ekonomik, sosyal, kültürel ve hukukî durumunu yansıtır. Şer’iyye sicilleri, dönemi anlamamız için tarihî kaynakların en önemlilerinden biridir. Tarih araştırmalarında bir çok kaynaktan yararlana biliriz. Bunlar tarihe ışık tutacak olan yazılı ve yazısız kaynaklardır. İşte bu yazılı kaynakların en önemlilerinden biri de bize yerel tarih araştırmalarında da ışık tutacak olan Şer’iyye Sicilleridir. Çalışmamızda, Osmanlıda bir kaza örneği olarak 395 numaralı 1321-1323 tarihli Kula Şer’iyye Sicilli üzerinde değerlendirme yapılmıştır. Defter Manisa’ya bağlı Kula kazasına aittir. Kula kazasına ait ayrı sicil kataloğu bulunmadığından bu kazanın sicilleri Manisa şer’iyye sicilleri içerisinde yer almıştır. Osmanlının son dönemlerinde şer’iyye defterleri dava konusuna göre tutulmuştur. İncelediğimiz bu defter de vekâlet kayıtlarından oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: