Özet:

Bu çalışma; ortaokul öğrencilerinin (n=105), “düşünme” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, Kars’ta dört orta okulda öğrenim gören, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf ilköğretim öğrencileri (n=400) oluşturmaktadır. İlk aşamada, ilköğretim altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinden (n=400) toplanan görüşme formları her iki araştırmacı tarafından dikkatlice okunduktan sonra geçici bir kod listesi hazırlanmıştır. Daha sonra, katılımcıların ürettikleri metaforlar gözden geçirilerek, her metaforun konusu ve kaynağı arasındaki ilişki değerlendirilerek geçerli kodlara ulaşılmıştır. Geçerli sayılmayan ortaokul altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencisinin görüşme formu araştırma kapsamı dışında bırakılmıştır. Böylece toplam (n=105) katılımcı çalışma grubunda kalmıştır. Katılımcıların her birinin ‘‘Düşünme, ………. gibidir. Çünkü ………..’’ ibaresini tamamlamasıyla veriler, hem nicel hem de nitel veri çözümleme teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; katılımcılar toplam 92 adet geçerli metafor üretmiştir. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri bakımından irdelenerek 7 farklı kavramsal kategori altında toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel istatistikten yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin görüşleri söz konusu bu 7 farklı kavramsal kategori altında sınıf düzeyleri bakımından farklılık göstermiştir. Bu bulgular doğrultusunda, ortaokul öğrencilerinin düşünme kavramına ilişkin algıları üzerinde formal eğitim kadar informal ve örtük programdan gelen unsurlarında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: