Özet:

Başkalarıyla birlikte varlık olan insan, bireyleşme sürecinde değerlerini/ özünü koruyarak geleceğe taşınmalıdır. Başkalarının içinde onlar gibi kalmak, bireyleşememek, şey’ler dünyasında yitip gitmektir. İnsan gerçeğini tarihsel boyutuyla ele alan Mehmet Harmancı, öykülerinde, bireyin kendi oluşuna göndermede bulunur. Anlam arayışı içerisindeki insanların; ölüm, aşk ve yalnızlık izlekleri etrafında eylem ve eylemsizliklerini dile getirir. Mehmet Harmancı Muhtemel Menkıbeler adlı eserinde yer alan küçürek öykülerinde, yaşamın anlamına yönelik sorgulamalarda bulunur. Türler arası geçişkenliğin dikkat çektiği bu eserde yazar, menkıbe türünün imkânlarını aşarak küçürek öykü türüne özgü bir anlatım yolu seçer. Öykülerde, şimdi’yi vareden değerler, geçmişin izdüşümünde kurulur ve gündelik kuşatma altındaki insanın varoluş görüngüleri sergilenir. Mehmet Harmancı, geleneğin izdüşümünde kurduğu Muhtemel Menkıbeler’inde moderniteyi ıskalamadan geleneği de modern olana ezdirmeden yol alır. Yazar, değerlerini yok sayarak medeniyet kurmaya çalışanlara karşı geleneği, modern dünyanın fenomenolojik temeli sayar. Bu açıdan modernite olarak kabul ettirilmeye çalışılan dünya/ yaşam yerine, temeli geleneğe dayalı bir modern dünya arzusu taşır. Muhtemel Menkıbeler’deki öykülerin pek çoğu böylesi bir ruh dünyasına aittir. Muhtemel Menkıbeler’deki öykülerde, geleneğin deneyimsel, kültürel ve nesneler belleğini başat değer olarak kabul eden yazar, yaşamın anlam arayışına yönelik sorgulamaları ile yol göstericilik özelliğini ön plana çıkarır. Çalışmada, Mehmet Harmancı’nın Muhtemel Menkıbeler adlı eserinde yer alan öyküleri analiz edilirken, menkıbe ile küçürek öykü türleri arasındaki ilişkiye dikkat çekilerek; gelenek ile modernite arasında sıkışan insanın, ölüm, aşk ve yalnızlık görüngülerine yer verildi.

Anahtar Kelimeler: