Özet:

Kültürel, sosyolojik, düşünsel ve tasavvufi özellikleriyle dikkat çekici olan Alevilik-Bektaşilik, özellikle 1990’lardan itibaren toplum gündemine daha sık gelmeye başlamıştır. Bu gündeme geliş daha çok Aleviliği yeni bir dini kimlik olarak keşfetme yolunu açtığı gibi bu kimliğin pekişmesi için de devletten dinsel talepleri beraberinde getirmiştir. Bu taleplerden biri Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersleri özelde ise DKAB ders kitaplarına ilişkin olanıdır. Ancak yapısallaşma sürecinde dile getirilen bu talep konusunda Alevi-Bektaşi grup ve önderler birleşmiş ise de, Alevi-Bektaşi grup ve önderlerin talebin DKAB kitaplarına nasıl yansıtılması gerektiği ve DKAB dersinin geleceği konusunda farklı yaklaşımlara sahip oldukları ileri sürülmektedir. Diğer taraftan MEB’in Alevi çalıştaylarıyla daha belirgin hale gelen talepleri dikkate aldığı ve son yıllarda DKAB ders kitaplarına yansıttığı ifade edilmektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin bir gerçeği olan Alevîlik-Bektaşiliğin DKAB ders kitaplarına nasıl yansıtıldığını tespit edilmesi önemlidir. Bu durumdan hareketle konunun araştırılması, bu çalışmanın amacını oluşturmuştur. Bu doğrultuda ilk ve ortaöğretim okullarında okutulan DKAB ders kitapları Alevîlik-Bektaşilik ile ilgili içerik açısından değerlendirilmiş, Alevilik-Bektaşilik konularının düzeyi ve ele alınışının tespitinde betimsel bir yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmanın kapsamını Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2012 yılında basılan 2012-2013 eğitim-öğretim yılında ilk ve ortaöğretim okullarına dağıtılan ders kitapları oluşturmaktadır. Taranan 4-12 sınıf DKAB ders kitaplarının tamamında Alevîlik-Bektaşilik ile ilgili konulara veya kişilere yer verildiği belirlenmiştir. Özellikle ilköğretim 7. sınıf DKAB ders kitabında ‘İslam Düşüncesinde Yorumlar’ ünitesinde ‘cem ve cemevi’, ‘musahiplik’, ‘dua ve gülbenkler’, ‘hızır orucu’ konularına; ortaöğretim 12. sınıf DKAB ders kitabının ‘İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar’ ünitesinde ise bunlara ilave olarak ‘cemin yapılışı’, ‘semah’, ‘muharrem ayı ve aşure’ din öğretimine konu edildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: