Özet:

Birinci Dünya Savaşı’nda düşman taraflar olarak karşı karşıya gelen Türkiye ile Rusya, savaşın sonunda Türkiye’de başlayan milli mücadele hareketi ve Rusya’da meydana gelen Bolşevik ihtilali ile birbirlerine yakınlaşmışlardır. Bolşevik ihtilali ile Rusya coğrafyasında önemli değişiklikler olmuş, birçok bölgede merkezden ayrılmalar yaşanmış, bu ayrılan parçalardan biriside Bağımsız Gürcistan Devleti’nin kurulması olmuştur. Bu dönemde Anadolu’da Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğinde yürütülen Milli Mücadele Hareketi, Müdafaa-i Hukuk hareketi içindeki dağınık mahallî güçlerin temsilcilerini TBMM Hükümeti bünyesinde Misak-ı Millîci bir sentez içinde kaynaştırmıştır. TBMM Hükümeti Rusya’dan ayrılan, müstakil ve kuvvetli bir Gürcistan’ın varlığını menfaatleri için uygun görmüştür. Bu yönde Gürcistan ile ilişkilerini iyileştirmek, Kafkasya’da yaşanan gelişmeleri daha iyi takip edebilmek ve Sovyetlerle olan ilişkilerinde daha net stratejiler belirlemek amacıyla 23 Ekim 1920 tarihinde Kâzım (Dirik) Bey’i Ankara Hükümeti’nin Tiflis elçiliğine atamıştır. Gürcü Hükümeti’nin, Ankara’da elçilik açılması ise Ankara Hükümeti’nin Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey’in Moskova ziyareti dönüşünde Tiflis’te, Gürcistan yetkilileri ile resmi görüşmeler yapmasının ardından kararlaştırılmıştır. Bu görüşmelerin ardından Sovyet yönetiminin izni ile 31 Aralık 1920’de Gürcistan Elçisi olarak Simon Mdivani Ankara’ya gelmiştir. Mdivani, 8 Şubat 1921’de Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edilmiş ve güven mektubunu sunmuştur. Mustafa Kemal Paşa ile Mdivani arasında yapılan görüşmede Mustafa Kemal Paşa, aynı bölgede sınır komşuluğunu ve bunun önemini vurgulamış, karşılıklı olarak dostluk ve dayanışmanın gerekliliğini ifade etmiştir. Bu iyi ilişkilere bağlı olarak 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması ile sınırlar çizilirken de bu iyi niyet kendini göstermiş, Batum dışındaki Misak-ı milli sınırları çizilmiş, ardından imzalanan Kars Antlaşması ile doğu sınırımız kesinleşmiştir. Türkiye-Gürcistan arasındaki iyi niyet ve iyi ilişkiler iki taraf için de önemli olmuş, ancak bunun ardından Gürcistan, Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmiş ve Kazım Bey, bu mümessillik lağvedilince Trabzon’a dönmüş ve bundan sonraki ilişkiler Türk-Sovyet ilişkilerinin gölgesi altında yürütülmüştür

Anahtar Kelimeler: