Özet:

Dede Korkut hikâyeleri Türk kültür tarihi ve Türk dili için en önemli eserlerden biridir. Bugün elimizde sadece iki nüshası bulunan Dede Korkut Kitabı’nın yazılış tarihi XIV. asrın sonları veya XV. asrın başları olarak tahmin edilmektedir. Dede Korkut hikâyelerinin bilinen ilk yazması Dresden nüshasıdır. Bir dilin araştırılıp incelenmesi hususunda söz varlığı çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Dede Korkut hikâyeleri Türk dilinin üzerinde en çok çalışılan ve böylelikle kendine hak ettiği değer en yüksek dereceden verilen eserleri arasındadır. Tabii ki bu çok islenmişlik eserin içinde barındırdığı dil malzemesiyle de doğru orantılıdır. Dede Korkut Kitabı’nın metniyle ilgili çok sayıda ve verimli araştırmaların yapılmasına rağmen, bu konuda bazı problemler hâlâ da çözümünü bulmamıştır. Hikâyelerin söz varlığında önemli yeri olan birçok kelimelerin anlam kapasitesi, etimolojisi üzerine şu ana kadar tatmin edici bir açıklama yapılmamıştır. Bu makalede, Dede Korkut Kitabı’nda bir kez geçen Türkçe sözcükler tespit edilecek ve incelenecektir. Verileri oluşturma aşamasında konuyla ilgili makaleler, etimolojik sözlükler taranacaktır. Mümkün olduğu kadar sözcüklerin etimolojisi üzerinde durulacak ve bilim adamları tarafından ortaya konan görüşler değerlendirilerek sözcüklerin kökenleriyle ilgili görüşlerimize yer verilecektir. Sonuç olarak bu makalede, tespit edilen iki yüz kırk bir adet sözcük sırasıyla tartışılacak, bugüne kadarki çalışmalarda ne şekilde değerlendirildikleri gözden geçirildikten sonra yeni bazı görüşler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: