Özet:

Toplumların inşa sürecini, tarihin yanı sıra sanatın estetik gözlerinden takip edebilmek de mümkündür. Kırgız Edebiyatının önemli ismi Cengiz Aytmatov, bir ulusun oluşturduğu değerleri, yaşadığı sıkıntıları kurgulayan sanatçı rolüyle Kırgız dünyasının inşa sürecinde yer almıştır. Bu bakımdan Aytmatov’un eserleri yalnızca metin odaklı, metin dışı unsurların dışarıda bırakıldığı bir çözümleme biçimine uygun değildir. Onun metinlerinin içeriği ile Kırgız dünyasının yaşadıkları, bir bütünün iç içe geçmiş parçaları gibi olduğundan çözümlenirken metin dışı unsurların yardımına ihtiyaç vardır. İnsan-iklim, toplum-tarih, birey-toplum, savaş-birey, savaş-toplum, aşk-tabiat unsurları, onun metinlerinde kendiliğinden bir bağ kurmuş gibidir. Cengiz Aytmatov’un roman ve hikâyelerinde tabiat, aşk, savaş, aile hayatı, biyografik unsurlarla örülü bir kurgu dünyası karşımıza çıkar. Sanatçının dünyasında yer alan bu unsurlar farklı kurgularla ancak benzer altmetin okumalarıyla anlamlandırılabilir. Bu makalede Aytmatov’un bazı eserlerinde ortaya çıkan ana çerçeveler, tematik olarak birleştirilmeye çalışılacaktır. Yanı sıra onun eserlerinin ulusun inşa sürecinin kaydını tutan yönüne vurgu yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: