Özet:

Çağdaş Kırgız edebiyatı, Sovyet dönemi ve bağımsızlık sonrası dönemde büyük farklılıklar göstermektedir. Sovyet döneminde sosyal ve siyasi hayatın yanı sıra edebi hayatta da Sovyet ideolojisi baskın durumdadır. Geleceği şekillendirecek olan çocuklar ve dolayısıyla çocukların psiko-sosyal gelişiminde önemli bir yer tutan kitaplar, bu ideolojinin egemenliği altındadır. 20. yüzyıl Kırgız çocuk edebiyatı sahasında “Kölçüktögü Ay” (Gölcükteki Ay) adlı eseri ile büyük bir yankı uyandıran Turar Kocomberdiyev önemli çocuk edebiyatı şairlerinden biridir. “Kölçüktögü Ay” eseri, şaire “en iyi lirik şair” unvanını kazandırmıştır. “Kölçüktögü Ay” yayımlandığı andan itibaren herkesin takdirini kazanan şair, eserinde yaratılmak istenen Sovyet tipine hâkimdir. Eser, toplumun ileri seviyeye erişmesine katkıda bulunacak birey modelini, değerler kazanımıyla çocuklara aşılamaya çalışmaktadır. Şair, sade ve etkili bir anlatım tarzıyla didaktizmi başarılı bir şekilde bütünleştirmiştir. Bu çalışmada, Turar Kocomberdiyev’in “Kölçüktögü Ay” adlı eseri “sevgi, hoşgörü, empati, yardımlaşma, çalışkanlık, sorumluluk, dürüstlük, arkadaşlık-dostluk” değerleri bakımından incelenmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi esas alınarak yapılmıştır. Eserde tespit edilen değerler, örneklendirilerek yorumlanmıştır. Contemporary Kyrgyz Literature differs greatly between the Soviet period and the post-independence era. The dominance of the Soviet ideology can be felt not only in social and political spheres but also in the realm of literature during the Soviet period. Children, who will shape the future, and consequently books, which hold an important place in the psycho-social development of children, are under the hegemony of this ideology. Turar Kocomberdiyev, who left a great impact on the field of 20th-century Kyrgyz children's literature with his work titled "Kölçüktögü Ay" (The Moon in the Pond), is among important children's poets. His work “Kölçüktögü Ay” won him the title of "best lyric poet." The poet, who gained approval from all fronts after “Kölçüktögü Ay” was published, has excellent command over the desired Soviet-type in his work. The work strives to instill into children an individual model that will assist in carrying society to higher levels through value acquisition. The poet integrated didacticism with a simple and effective narrative style. In this study, Turar Kocomberdiyev's work titled “Kölçüktögü Ay” was examined with regards to the values of "love, tolerance, empathy, solidarity, hard work, responsibility, integrity, friendship-camaraderie." Data for the study was obtained using the document analysis as a qualitative research method. Examples were given and interpreted for values detected within the work.

Anahtar Kelimeler: