Özet:

Modernizm sonrası Amerika’da bir sanat akımı olarak ortaya çıkan Postmodernizm, modernizmi eleştiren, onun özelliklerine ya karşı gelen ya da onu tamamlayan bir düşünce hareketidir. Modern edebiyat anlayışından ayrılarak kendine farklı öz ve biçim oluşturan Postmodern yazın; metinlerarasılık, üstkurmaca, çoğulculuk teknikleriyle okuyucuyu metni yeniden yazan durumuna geçirir. Tarihi gerçekliklerle kurguyu iç içe geçiren postmodern romanda, daha önceden yazılmış metinlerden yola çıkılarak yeni metinler üretme eylemi vardır. Bu yeni metinlerde anlatıcı aktif rol üstlenerek okuyucuya soru sorar, onu peşinden sürükler ve meraklandırır. Günümüz Türk Edebiyatında üstkurmaca tekniğini kullanarak postmodern romanda önde gelen isimlerden biri Orhan Pamuk’tur. Orhan Pamuk’un, Anlatıcısı metnin şahıs kadrosundan seçildiği ve sanki metnin yazarıymış gibi lanse edildiği ve kendi içinde başka metinlere de yer verildiği Kırmızı Saçlı Kadın adlı eseri bu çalışmada anlatıcının rolü açısından ele alınacaktır. Anlatıcının; romanın kahramanlarından seçildiği, okurun da dolaylı olarak metne dâhil edildiği bu yapıtta postmodern romanların en belirgin özelliği üstkurmaca uygulaması ile birlikte anlatıcı- okur ilişkisi çözümlenecektir. Postmodernism, which emerged as an art movement in the USA after modernism, is a movement of thought which criticises modernism and opposes the characteristics of modernism or complements them. Postmodern literature, which creates style and substance differently from modern literature, makes the reader rewrite a text by using intertextuality, metafiction, and pluralism techniques. Postmodern literature, which merges fiction and historical facts, involves an action of recreating new texts based on prewritten texts. The narrator undertakes an active role asking questions to the reader, hooking and keeping the reader in suspense in postmodern texts. Orhan Pamuk is one of the most prominent authors of postmodern literature using the metafiction technique in today’s Turkish literature. This paper studies Orhan Pamuk’s novel Kırmızı Saçlı Kadın (The Red-Haired Woman), which involves other texts and includes a narrator selected from the characters of the text and presented as if the author is the narrator, in terms of the narrator’s role. Metafiction, which is the most distinct character of postmodern novels, and the relationship between the reader and narrator will be analysed in this work of art, where the narrator is selected from the characters and the reader is implicitly involved in the text.

Anahtar Kelimeler: