Özet:

Osmanlı Devleti yirmi beş yıllık bir mücadeleden sonra 1669 yılında Girit adasının tamamına hâkim olmuştur. Daha sonra çıkarılan özel kanunlarla da adada bulunan Türk ve Rum halkının huzur içinde yaşaması için dini ve örfi konularda serbest olmalarını sağlamıştır. Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasından sonra Girit Rumlarını sürekli kışkırtması, Osmanlı Devleti’nin zayıflayan idaresi, Rus tahrikleri ve Fransız ihtilali ile uyandırılan milliyetçilik akımının etkileriyle adada huzurlu dönem sona ermiş ve Girit’te Osmanlı idaresine karşı isyan olayları görülmeye başlanmıştır. Belirli aralıklarla görülen bu isyan olayları karşısında Osmanlı idaresi, Rum halkına bazı tavizler vererek bu olayları bastıracağını ve Avrupalı devletlerin buraya müdahalelerine engel olacağını düşünmüştür. Verilen bu tavizlerden biri de Halepa Fermanıdır. Girit Rumları, 20 Kasım 1878’de yürürlüğe giren Halepa Fermanı ile muhtariyet kazanmışçasına serbest bir idare tarzına sahip olmuşlardır. Belirli bir süre sonra bu ayrıcalıklardan da memnun kalmayan Rumlar, tekrar isyan etmişlerdir. Osmanlı Devleti, adada başlayan bu isyan olaylarını bastırmak ve devam eden Avrupa devletlerinin baskılarını azaltmak amacıyla Rumlara yeni tavizler vermek zorunda kalmıştır. Verilen bu yeni tavizler de sorunları çözemediği gibi Girit’in Yunanistan’a bağlanmasını hızlandırmıştır.

Anahtar Kelimeler: