Özet:

Tarihi süreç içerisinde vatandaşlık derslerinin hedeflerine ulaşılmasında kullanılanönemli vesomut araçlardan biri ders kitapları olmuştur. Ders kitaplarına bakılarak o dönemin siyasal, kültürel ve düşünce dünyası hakkında bilgilere ulaşılabilmektedir. Bu araştırmanın amacı Osmanlı Devleti’nin son döneminde vatandaşlık eğitimi ders kitabı olan Yeni Malumat-ı Medeniye ve günümüzde 4.sınıfta vatandaşlık ders kitabı olarak okutulan, İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabının incelenip, içeriklerinin karşılaştırılmasıdır. Araştırma verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada analiz birimi olarak yargı bildiren kelime grupları kullanılmıştır. Verilerin analizi sırasında bir dokuman inceleme formu dosyası oluşturulmuş ve bu dosyaya her bir kitapta yer alan ifadeler ayrı ayrı kodlanmıştır. Araştırma sonucunda, ideolojik bir dönem olan Meşrutiyet Döneminde yazılan Yeni Malumat-ı Medeniye ders kitabının, dönemin siyasi ortamına ve ideolojik yapısını ait unsuları içerdiği; İncelenen her iki kitapta bireyin görev ve sorumluluklarına geniş yer verilirken, devletin görev ve sorumluluğu üzerinde kısaca durulduğu tespit edilmiştir. Ayrıca günümüz vatandaşlık kitabında ise Meşrutiyet Döneminde günümüze elde edilen haklara bağlı olarak, bireyin haklarına ve aynı zamanda aktif vatandaşlık üzerinde de durulduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: