Özet:

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler programında yer alan adil olma, saygı, özgürlük, hoşgörü değerleri dikkate alınarak hazırlanan çeşitli toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin algı ve tutumlarına etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Tokat il merkezinde yer alan bir ortaokulda öğrenim görmekte olan deney grubu 26, kontrol grubu ise 25 öğrenci olmak üzere toplam 51 7. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Toplumsal Cinsiyet Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ayrıca toplumsal cinsiyete ilişkin farkındalık kazandırmak amacıyla sekiz haftalık ekonomi (çalışma yaşamı), eğitim, siyaset, sosyal yaşam alanlarına ve cinsiyet kalıp yargılarına özgü toplumsal cinsiyet etkinlikleri hazırlanmış ve geliştirilen “Toplumsal Cinsiyet Tutum Ölçeği” etkinlikler öncesi ve sonrası çalışma grubuna uygulanmıştır. Araştırmada, toplumsal cinsiyet etkinliklerinin uygulandığı deney grubu ile uygulanmadığı kontrol grubunun tutumları arasındaki farkı ortaya koymak amacıyla ön test-son test kontrol gruplu deneysel modelden yararlanılmıştır. Araştırmada nicel verilerin analizinde, aritmetik ortalama, frekans, bağımsız t testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin incelenmesi sonucu çalışma grubundaki öğrencilerin deneysel işlem sonrası toplumsal cinsiyete ilişkin tutum puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu (t=2.219, p<.05) görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin deneysel işlem öncesi ve deneysel işlem sonrası toplumsal cinsiyete ilişkin toplam tutum puanları incelendiğinde, hem deney hem de kontrol grubu öğrencilerinin toplumsal cinsiyete ilişkin tutum puanları arasında kız öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<.05). Araştırma sonucunda toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin toplumsal cinsiyete ilişkin algılarını somutlaştırdığı ve onlara farkındalık kazandırdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: