Özet:

Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından yaşıtlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireylere uygun eğitimin verilmesi ve ortamların sağlanması, bir toplumun gelişmişlik düzeyini göstermektedir. Bir ülkenin yönetimi, özel eğitim hizmetine ihtiyaç duyan bireyler için gerekli yasal düzenlemeleri yapmak zorundadır. Ülkemizde 573 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile özel gereksinimli bireylerin eğitimi tüm yönleriyle belirlenmiş ve Milli Eğitim Bakanlığının 2000 yılında yayınladığı ve 2006 yılında güncelleyip yürürlüğe koyduğu “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği” ile özel eğitimin uygulama esasları belirlenmiştir. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre bireyler, genel eğitim sınıflarında akranlarıyla birlikte destek eğitim hizmetleri de sağlanarak eğitimlerini sürdürmektedir. Dolayısıyla özel gereksinimli bireylerin akranlarıyla aynı eğitim ortamında eğitim almaları, bireysel farklılıkların kabullenilmesini ve sosyal gelişimi hızlandıracaktır. Araştırmanın amacı, Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne kadar Türkiye’de özel eğitim ile ilgili gelişmeleri değerlendirmektir. Bu amaç çerçevesinde şu sorulara cevap aranmıştır: 1.Anayasalarımızda özel eğitimle ilgili kanun maddeleri/ifadeler yer almakta mıdır? 2. Hükümet Programlarında yer alan özel eğitim alanıyla ilgili hedef ve politikalar nelerdir? 3. Kalkınma Planlarında özel eğitim alanıyla ilgili belirlenen hedefler nelerdir? 4. Milli Eğitim Şuralarında özel eğitim alanıyla ilgili alınan kararlar nelerdir? 5. Özel eğitim alanıyla ilgili Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan yönetmeliklerde yapılan düzenlemeler nelerdir? Araştırmada, nitel araştırma deseni benimsenmiş, araştırma verileri doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Doküman incelemesi, araştırılması hedeflenen olgu veya olgular hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsamaktadır. Araştırmada, öncelikle Anayasalar, Hükümet Programları, Kalkınma Planları, Milli Eğitim Şuraları ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan yönetmelikler incelenmiş, özel eğitim ile ilgili ifadeler tespit edilmiştir. Tespit edilen bu ifadelerin özel eğitimin hangi boyutları ile ilgili olduğu kategorik olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, gerektiğinde tablolarla gösterilmiş ve yorumları yapılmıştır. Yapılan yorumlardan hareketle, uygun öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: