Özet:

Abstract Natural stone masonry mosques with wooden roof are the most widespread historical building of Eastern Black Sea Region in Turkey. The main walls of buildings are made with the combination of natural stone, lime, soil or horosan mortar and their roofs are constituted with wooden elements. Within the scope of this study, it is aimed to determine the dynamic characteristics of masonry stone mosques with wooden roof in the Eastern Black Sea Region in Turkey with nondestructive experimental methods. For the purpose of practice, Rize Gulbahar Mahallesi Buyuk Mosque, Artvin Hopa Sundura Mahallesi Mosque and Trabzon Merkez Tavanlı Mosque are selected. Selected mosques have recently been restored and their geometries and properties are similar. The dynamic characteristics such as natural frequency, modal damping ratios and mode shape of the mosques are determined with the Ambient Vibration Test by using the seismic accelerometer. The results of nondestructive experiments obtained from the mosques are compared with each other and the frequency interval for the control of the analytic models of masonry stone mosques with wooden roof is given. Key Words: Mosques with wooden roof, masonry stone mosques, the Ambient Vibration Test,nondestructive test method, Eastern Black Sea Region.   Ahşap çatılı doğal taş yığma camiler, Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinde sıklıkla rastlanan tarihi eserlerdendir. Camilerin beden duvarları doğal taş, kireç, toprak veya horosan harcı birleşimi ile yapılmış ve çatıları ahşap elemanlarla teşkil edilmiştir. Bu çalışma kapsamında, Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan ahşap çatılı yığma taş camilerin dinamik karakteristiklerinin hasarsız deneysel yöntemlerle tespit edilmesi amaçlanmıştır. Uygulama amacıyla, Rize Gülbahar Mahallesi Büyük Camii, Artvin-Hopa Sundura Mahallesi Camii ve Trabzon Merkez Tavanlı Camii seçilmiştir. Seçilen camiler, yakın zamanda restorasyonu yapılmış eserler olup, geometrileri ve özelikleri benzerdir. Camilerin frekans, sönüm oranı ve mod şeklinden oluşan dinamik karakteristikleri sismik ivme ölçerler kullanılarak Çevresel Titreşim Testi yöntemiyle belirlenmiştir. Söz konusu camilerden elde edilen hasarsız deneysel sonuçlar birbirleriyle karşılaştırılmış ve ahşap çatılı yığma camilerin analitik modellerinin kontrolü için frekans aralığı verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ahşap Çatılı Camiler, Yığma Taş Camiler, Çevresel Titreşim Testi, Hasarsız Deneysel Yöntemler, Doğu Karadeniz Bölgesi.

Anahtar Kelimeler: