Özet:

Nazım Hikmet’in Kuvâ-yı Milliye Destanı’ndan tam on yıl önce Cevat Kâzım, İnkılâbın Şiiri başlığı altında bir Kuvâ-yı Milliye Destanı yayımlar. Bu destanın diğer İstiklâl Savaşı’nı anlatan destanlardan ayrılır tarafı Nazım Hikmet’in kaleme aldığı Kuvâ-yı Milliye Destanı gibi bir çerçeve öykü içerisine yerleştirilen öykücüklerden meydana gelişi ve bunların başlıklarla birbirlerinden ayrılmasıdır. Ayrıca Cevat Kâzım’ın İnkılâbın Şiiri, içine yerleştirilen iç başlıklarla, işgallerin ve İstiklâl Savaşı’nın birey üzerindeki etkilerinin gösterildiği tiplemelerle ve İstiklâl Savaşı’nın çizildiği canlı tablolarıyla Nazım Hikmet’in Kuvâ-yı Milliye Destanı’na benzer özellikler sergiler. Cevat Kâzım tarafından kaleme alınan İnkılâbın Şiiri günümüze kadar bir Kuvâ-yı Milliye destanı olarak edebiyat tarihlerinde hak ettiği yeri almaz. Bunun nedeni, bu şiirin başlığında “destan” göstereninin bulunmaması ve başlığından dolayı inkılâbı anlatan bir şiir olduğu izlenimi sunması olarak düşünülebilir. Fakat şiir incelendiği vakit İnkılâbın Şiiri, İstanbul ve İzmir’in işgaliyle başlayıp, İstiklâl Harbi ve ardından yeni kurulan devletin siyasi ve sosyal inkılâplarını anlatan bir süreci ve olaylarını konu alır. Bu destanın günümüze kadar dikkat çekmeyişinin bir diğer nedeni ise Cevat Kâzım’ın Türk edebiyatı içerisinde hemen hemen bütün edebi türlerde eserler kaleme almasına rağmen, günümüze kadar monografisinin hazırlanmaması ve eserleri üzerine derinlikli bir çalışma yapılmamasıdır. Yaşamı hakkında yeteri kadar bilgi bulunmayan Cevat Kâzım asker kökenlidir. Bu nedenle İstanbul’un işgalini, İstiklal Harbi’ni bizzat yaşamış, Anadolu ve İzmir’in işgali karşısında duyumlarını şiir ve hatıralarıyla ortaya koymuştur. Cevat Kâzım şahidi olduğu Anadolu işgallerini ve İstiklâl Savaşı’nı Şehit Yolunda başlığıyla yayımladığı hatıralarında da anlatmıştır. Buna ek olarak yine İstiklâl Harbi’nde tanık olduklarını İnkılâbın Şiiri başlığıyla manzumeleştirmiş ve bu kitaba “Manzum Milli Hatıralar” kaydını düşmüştür.

Anahtar Kelimeler: