Özet:

Liderlik teorileri konusundaki bilimsel literatür incelendiğinde, liderlik kavramının yaklaşık olarak son otuz yıldır değişik tartışmaların odak noktası olduğunu görmek mümkündür. Bunun kısmi olarak nedeni liderlik tanımının ve teorisinin değişik kavramsal çerçevelerde ve değişik disiplinlerce ele alınmış olmasıdır. Dolayısıyla liderlik kavramının bir değil birçok tanımı bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında liderlik, bireyin bir grup insanı, belirli amaçlar etrafında toplayabilme ve bu amaçları gerçekleştirebilmek için onları hareket geçirmek ve etkileyebilmek için gerekli olan bilgi ve yeteneklerinin toplamı olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın teorik ve metodolojik temelini oluşturan dönüşümcü liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı teorileri ve bu teorilerin birbirleriyle karşılıklı etkileşimi sonucu ortaya çıkan ölçek modeli ile Türkiye’de yerel yönetimlere dair uygulamalı bir araştırma yapılması amaçlanmıştır Bu doğrultuda belediyeleri içeren veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Araştırmanın genel amacı, dönüşümcü liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisini analiz etmektir. Dönüşümcü liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki etkisinin, özellikle insan faktörünün etkin olduğu hizmet kuruluşları kapsamında olan yerel yönetimlerin, yerel yönetimler dahilinde de belediyelerde incelenmesinin bilimsel literatür için önemli ve faydalı olacağı düşünülmüştür. Bu çerçevede, dönüşümcü liderlik ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilintiyi Türkiye’deki yerel yönetimler/belediyeler, kapsamında uygulamalı olarak incelemek bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırmada, Kouzes ve Posner (1993)’ın geliştirdikleri “Beş Boyutlu Dönüştürücü Liderlik” ölçeği ile Smith, Organ, Near (1983) ve McNeely, Meglino’nun (1994) geliştirdikleri, Lee ve Allen (2002) tarafından düzenlenen “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı” ölçeği etkileşimli olarak kullanılmıştır. Söz konusu ölçekte belirlenen dönüşümcü liderlik boyutları; çalışanların başarılarını ödüllendirme / kutlama, personeli gelişimi konusunda cesaretlendirme, örnek olma, paylaşılan farklı bir vizyon yaratma ve süreci sorgulama olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: