Özet:

Abstract Yakın tarihimizintrajik olaylarından biri şüphesiz Balkan coğrafyasında yaşanılanlardır. Buna karşılık yaşanan trajedilerin edebi eserlere yansıması oldukça geç dönemlerde olmuştur. Günümüzde Balkanlarda yaşanan trajediyi ve Anadolu’ya göç olgusunu ele alıp işleyen birçok yazarlarımızdan biri de Ayla Kutlu’dur.  Ayla Kutlu’nun Yedinci Bayrak romanı ilk olarak Ocak 2016’da yayınlandı. Romanın adının altında “Urumeli’den İzmir’e” alt başlığı yer almaktadır. Bu alt başlıkla romanın konusu eserin kapağında duyurulmuştur. Romanda Saraybosna’dan başlayıp İzmir’e kadar süren trajik yaşam öyküleri, göç olgusu ve göçün Balkan Türklerini nasıl perişan ettiği üzerinde durulmaktadır. Vidin’den Saraybosna’dan başlayan göç dalgası Karadağ’da, Arnavutluk’ta, Üsküp’te, Selanik’te artan acılarla trajik bir hal alarak,  Edirne, İstanbul ve İzmir’e kadar yayılır. Romanda Saraybosna, Üsküp, Vidin ve Selanik trajedinin yaşandığı dört durak olarak ele alınıp buralarda yaşanan trajediler ve yapılan katliamlar birkaç ailenin yaşantısı ve göç yolu takip edilerek anlatılmıştır. Saraybosna, Üsküp, Vidin ve Selanik Osmanlı Rus Savaşını ve I. ve II. Balkan Savaşlarını; Edirne, İstanbul ve İzmir ise I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş savaşını anlatmak için seçilmiş mekânlardır. Balkanlardan göçenlerin ilk umut kapısı Edirne olmuştur, ancak işgal altındadır. İmparatorluğun başkenti İstanbul da o sıralarda işgal altında olduğundan göçerler İzmir’e yönelmişlerdir. Romanda İzmir, Balkanlardan gelen göçmenlere yurt olarak; Mondros Mütarekesinden sonra Yunan işgal kuvvetlerinin ilk işgal ettiği ve işgal kuvvetlerine karşı ilk direnişin yapıldığı, Milli Mücadele’nin başladığı ve düşmana “ilk kurşun”un atıldığı yer olarak dikkat çekmektedir. Son olarak İzmir, Büyük taarruzla düşmanın denize döküldüğü, Milli mücadelenin zaferle taçlandırıldığı ve “Yedinci Bayrak” ın dikildiği yerdir. On bölüm olarak düzenlenen romanda her bir bölümün başında o bölümde ele alınan konu ve mekânla örtüşen şiir, türkü ve destanlara yer verilerek,  yaşanan trajik olayların halk arasında nasıl karşılık bulduğu ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada Balkan Türklerinin trajedisini dile getiren Yedinci Bayrak romanında ele alınan realiteye ve folklorik unsurlara değinilerek, Balkanlarda yaşanan trajedilerin romana nasıl ve ne kadarının yansıtıldığına dikkat çekilmiştir. Balkanlarda yaşanan acılar edebi eserlere malzeme olmanın yanısıra bir gerçekliği de vurgulamaktadır: sahip olunan topraklar canla başla savunulmadıkça vatan toprağı olarak varlığını sürdüremez.

Anahtar Kelimeler: