Özet:

Türk tarihi roman geleneğinde ağırlıklı olarak Orta Asya Türk tarihi ve Osmanlı tarihi konu edilmektedir. Genellikle tarihi kişilikler, savaşlar ve bazı sosyal hadiseler üzerinde duran bu romanların konu alanına son zamanlarda göç olgusu da eklenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılma döneminde yaşanan önemli göç hareketlerinin toplumsal yaşamda meydana getirdiği değişimin işlendiği bu yeni edebî malzemenin en yaygın olanları arasında Balkan Savaşları ve sonrasında yaşanan trajedi yer almaktadır. Türkiye’de son dönemde yayınlanan birçok romanda, Balkan Türkleri’nin savaş döneminde Anadolu’ya gerçekleştirdikleri zorunlu göçler konu edilmiştir. Sosyal ve siyasi meseleleri sosyolojik boyutu ile bünyesinde taşımaya uygun bir edebî tür olan romanın, tarihi gerçeklik ile buluştuğu noktada var olan söz konusu romanlar hem edebiyat bilimi hem de tarih ve sosyoloji araştırmaları bakımından dikkate değer yayınlardır. Çalışmamızda 2000 yılı sonrasında ana eksenine Balkan Türklerinin Anadolu’ya gerçekleştirdikleri göçü ele alan romanlardan bir seçki yapılarak, söz konusu romanların göçle birlikte gelişen ortak kurguları, mekânları ve olay örgüleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu inceleme ile Balkan Savaşları ve sonrasında yaşanan göçlerin tarihsel gerçekliğinin romanın kurmaca dünyasına nasıl yansıdığı, Balkan trajedisinin roman estetiği çerçevesinde duygusal zemine taşınırken hangi unsurların kullanıldığı edebî ve sosyolojik bir yaklaşımla tespit edilmiştir. Bu çerçevede yapılan mukayeseli incelemelerde romanların kurgu ve tezlerindeki ortaklık ile şahıs kadrolarında yer alan tiplerin özellikleri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: