Özet:

Çocuk işçiliği dünyanın birçok ülkesinde yoksulluk, göç ve savaş gibi ağır yaşam koşullarının yarattığı çözülmenin sonuçlarından biridir. Kendi yaşam alanlarından koparılan aileler ve çocuklar, çalışma ve yaşam koşulları, çevre ile ilişkiler, eğitim ve sağlık sorunları açısındandezavantajlı gruplar arasında yer almaktadır. Mevcut ekonomi politikalarının neden olduğu, yoksulluk, işsizlik ve pahalılık sonucu aileler kentlere göçmüş ve çocuklarını herhangi bir eğitim ya da yetenek gerektirmeyen bir işte çalıştırmaya mecbur kalmışlardır. Dünya üzerinde birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de milyonlarca çocuk sağlıklı gelişimlerini engelleyecek elverişsiz koşullarda çalışmaktadır. En kötü işlerde çalışan bu çocukların çoğu 15 yaşından küçük olup, ILO sözleşmelerine göre çalışma çağında olmayan ve söz konusu işlerde çalışması arzu edilmeyen çocuklardır. Bu çalışmanın amacı İstanbul'da işçi çocukların işçileşme süreçleri ve eğitimden mahrumiyet ilişkisini eğitimsel durumlarından yola çıkarak çözümlemektir. Bu bağlamda çalışma işçi çocukların demografik özellikleri, işçilik deneyimleri, eğitimsel durumları konusuna odaklanılmıştır. Araştırma tarama türünde nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’da çalışan, 7-18 yaş grubu 55 çocuk oluşturmaktadır. Araştırma kapsamına alınan kişiler amaçlı örneklem tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Veriler Şubat-Mart 2015 tarihleri arasında, araştırmacı tarafından geliştirilen görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, işçi erkek çocukların sayısı kız çocuklardan fazladır. Çocukların büyük bir kısmı 6. ve 7. Sınıf öğrencilerdir ve devamsızlıkları fazladır. Çocuklar günlükaz 4 saat çalışma süresi sonunda yorgun bir şekilde evlerine dönmektedirler. Ödevlerini tam yapamamakta ve derste dikkatini toparlayamamaktadır. Başarısızlık, çocukların adeta kaderi olmaktadır. Çocukların eğitime yüklediği anlam ve değer, başarısızlık nedeniyle zamanla azalmaktadır. Bu süreçte işçileşme de artmaktadır

Anahtar Kelimeler: