Özet:

Vakıflar Dergisi 45. Sayısı ile birlikte 2016 yılına merhaba demektedir. Derginin bu sayısı da daha önce olduğu gibi farklı içerikleri ile vakıf, sanat tarihi ve tarih konulu makalelerden oluşmaktadır. Bu bağlamda sözünü edeceğimiz ilk makale, “İslam Kentinde Vakıfların Ticaret Bölgesinin Oluşumu Üzerine Etkisi: Hayrat- Akar ilişkisinin Döngüsel Doğası“ adını taşımaktadır. Çalışmada, İslam şehirlerinde vakıfların kent dokusuna katkıları dini, kültürel, eğitim, sağlık, alt yapı- bayındırlık, sosyal güvenlik ve yardım ile hayırseverlik başlıkları altında tartışılmıştır. “Ankara Ahi Şerafettin Zaviyesi” başlıklı makale, Ankara Merkez Kalealtı’nda yer alan Ahi Şerafettin Zaviyesi’ni konu almaktadır. Yapı, başkentin Anadolu Selçuklu dönemine ait tek yapı olması açısından önem taşır. Halen kazısı ve restorasyon çalışması devam eden zaviye, çalışmalar tamamlandığında Ahi Şerafettin/Arslanhane Camii ve Türbesi ile birlikte bütünlük oluşturarak bilim dünyasına yenilik katacaktır. Bir başka çalışmada, Osmanlı Döneminde Karaman Eyaleti’nin Konya Liva’sına bağlı Belviran Kazası’nda bulunan ve XV-XIX. Yüzyıllar arasında inşa edildiği belirtilen tekke-zaviyeler ele alınmıştır. Özellikletekke ve zaviyelerin işleyişine yönelik birinci el kaynaktan bilgiler sunulmuştur.  Osmanlı döneminde bir süre Anadolu Beylerbeyliği’nin merkezi konumundaki Kütahya, çok sayıda devlet adamının hayratını bünyesinde barındırmaktadır. Bu hayırsever devlet adamlarından biri de Karagöz Ahmet Paşa’dır. Sultan II. Bayezid (1481-1512) döneminde, 16. Yüzyılın ilk yıllarında bölgede sancakbeyliği görevinde bulunmuştur. Bu çalışmada; Karagöz Ahmet Paşa’nın cami, medrese ve mektepten oluşan külliyesinin varlığını XX. yüzyıl başına kadar sürdürdüğü anlaşılmaktadır. Maalesef günümüze külliyeden sadece cami ulaşabilmiştir. Günümüzdeki tanımıyla Anadolu’nun önde gelen kanaat önderlerinden Ebu’l-Hasan Harakânî, Anadolu Selçukluları döneminde Orta Asya üzerinden Kars’a gelmiş, çevresini aydınlatmış, sonrasında katıldığı bir savaş sırasında şehit düşmüştür. Dönemin önemli İslam düşünürleri arasında yer alan Harakânî adına, Sultan III. Murat (1574- 1595) döneminde Kars ve Kalesi’nin imarıyla birlikte türbe, cami ve tekke yaptırılmıştır. Çalışma özellikle tekkenin vakfiyesini konu edinmektedir. Diğer bir yayın ise “Anadolu Selçuklu ve Beylikler Dönemi Konya Yapılarında Malzeme Kullanımı ve Yapım Teknikleri”ni konu almaktadır. Yazar, Orta Anadolu ve Konya’da geleneksel ana yapı malzemesi taşın yanı sıra özellikle Konya’da tuğla malzeme kullanımının yoğunluğuna dikkat çekmektedir.  İzmir’in Tire ilçesinde yer alan ve yazarı tarafından Aydınoğulları Beyliği dönemine tarihlendirilen Anonim Türbe, bu çalışmayla ortaya konmaktadır. Çalışmada, türbe mimari özellikleri açısından incelenmiştir. Dergideki diğer bir makale, Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki üç camiyi anlatmaktadır. Rize, Trabzon, Artvin-Hopa çevresinde Osmanlı döneminde inşa edilen ahşap tavanlı camileri örnek seçilerek, günümüz teknolojik olanakları, uygulamaları yapılarda denenmiştir. Kahramanmaraş’ta XIX. yüzyıl sonu ile XX. yüzyılın başına tarihlenen elli ev, mimari ve malzeme-teknik özellikleri açısından incelenmiş, tablolar ile değerlendirme yapılmıştır. Dergimizin Kitâbiyât bölümünde tanıtımı yapılan kitap, Hüseyin Çınar ve Miyase Koyoncu Kaya tarafından hazırlanıp Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2015 yılında yayınlanmış olan Vakıflar Kaynakçası adlı bibliyografik eserdir. Söz konusu kitabın tanıtım yazısı Ahmet Kılıç tarafından kaleme alınmıştır. Dergimizin 2016 yılının Aralık ayında yayınlanacak 46. sayısında buluşmak dileğiyle, Editörler

Anahtar Kelimeler: