Abstract:

Abstract ქართული ავანგარდული მხატვრობა უაღრესად საინტერესო მოვლენაა, ევროპის უკიდურეს საზღვარზე მყოფი, უძველესი კულტურის მქონე პატარა ქვეყნისა, რომელიც ცნობილი ისტორიულ-პოლიტიკური მიზეზების გამო დღემდე ნაკლებად ცნო- ბილია დასავლური სამყაროსათვის. XX საუკუნის 10-20-იან წლებში, შემოქმედებით ძალთა სიჭარბემ და ცოცხალმა, დატვირთულმა სახელოვნებო სივრცემ თბილისი თანადროული ევროპული ავანგარდული ხელოვნების შესატყვისს, თავისებურ კულტურულ ცენტრად აქცია. ქართული კულტურული გარემო მზად იყო თანამედროვე ევროპული ხელოვნების სიახლეთა მისაღებად და გასაზიარებლად. საუკუნეთა მიჯნის კავკასიის დედაქალაქი, წარმოუდგენლად თავისებური იყო, სადაც ერთმანეთის გვერდით, ერთმანეთის საწინააღმდეგო, თითქოსდა შეუთავსებადი დასავლეთი და აღმოსავლეთი თანაარსებობდა, არსებობდა თავისი ხალხითა და კულტურით, ყოფით, ადათ-ჩვევებითა თუ ენით. ახალგაზრდა ქართველ ავანგარდისტ მხატვრებს საერთო და უაღრესად მნიშვნელოვანი მიზანსწრაფვა აერთიანებდათ: ინტერესი ქვეყნის უძველესი კულტურისადმი, შუა საუკუნეების კედლის მოხატულობათა გადმოღება, რაც არათუ წარმოუდგენელი იქნებოდა ევროპელი ავანგარდისტებისათვის, არამედ პროგრამულად უარყოფილიც. სწორედ ამ თვისებამ თავიდანვე განაპირობა ევროპული და ქართული ავანგარდული მხატვრობის ერთგვარი სხვაობა. ქართველ მხატვრებს მიაჩნდათ, რომ თანადროული ქართული ხელოვნება უნდა ყოფილიყო „თანამედროვე და ეროვნული” და მათ “უხილავი ძაფები უნდა გაებათ” საქართველოსა და ევროპას შორის. თბილისის კაფეებისა და სალონების კედლებზე ერთმანეთს ენაცვლებოდა ადგილობრივი და ჩამოსული მხატვრების: ს. სუდეიკინის, ლ. გუდიაშვილის, კ. ზდანევიჩის, დ. კაკაბაძის, ს. ვალიშევსკის, ს. სორინის, ი. ზდანევიჩის, ი. ნიკოლაძის, ა. პეტრაკოვსკის, მ. თოიძის, ი. დეგენის, სერ-გეის, ი. თოიძის და სხვათა ერთმანეთისაგან საკმაოდ განსხვავებული სურათები თუ მოხატულობები.

Keywords: