Görüntüleme
62
İndirme
2
Demokratik siyasi yaşamın vazgeçilmez bir unsuru olan siyasi partiler ile ilgili esaslara hukukumuzda, Anayasa’nın 68 ve 69’uncu maddeleri ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda yer verilmiştir. Her ne kadar siyasi partilerin varlığı demokratik siyasi hayat için zaruri olsa da Anayasa’mız, bazı durumlarda siyasi partilerin kapatılabileceğini düzenlemiştir. Buna göre bir siyasi partinin tüzüğü, programı ve faaliyetlerinin Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesini ifade eden esaslara aykırı olması durumu ile partinin yabancılardan parasal destek alması hâllerinde siyasi partilerin temelli olarak kapatılmasına karar verilebilir. Siyasi partilerin kapatılmasına, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenleyeceği iddianame üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından görülecek parti kapatma davası ile karar verilir. Siyasi parti kapatma davalarının hukuki niteliğinin ne olduğu hususunda tartışmalar bulunmaktadır. Bu soruya verilecek cevap, parti kapatma davalarında uygulanacak hukuk kuralları ile bu dava sonucunda verilen hükümlerin sonuçlarını tespit edebilmek maksadıyla oldukça önem arz etmektedir. Doktrinde bir görüş, siyasi parti kapatma davalarında ceza muhakemesi hukuku kurallarının uygulanacak olması sebebiyle, bu davanın ceza davası niteliğinde olduğunu belirtmektedir. Buna karşılık doktrinde başka bir görüş, siyasi parti kapatma davalarında ceza muhakemesi hukuku kurallarının uygulanacak olmasının bu davaları tek başına ceza davası niteliğine kavuşturmayacağını ifade etmekte, söz konusu davanın yargılama hukukunda bulunan diğer dava türlerinin kapsamına doğrudan girmeyen, kendine özgü niteliğinin bulunduğunu belirtmektedir. Anayasa Mahkemesi kararlarında da parti kapatma davalarının hukuki niteliği hakkında istikrarlı bir tespit bulunmamaktadır. Yüksek Mahkeme, çeşitli dönemlerde yukarıda zikredilen iki görüşün de kapsamına değerlendirilebilecek kararlara imza atmıştır. Bu çalışmada, doktrindeki görüşler ve Anayasa Mahkemesi kararlarından da yararlanmak suretiyle siyasi parti kapatma davalarının hukuki niteliği irdelenecektir.
Although the existence of political parties is often deemed indispensable for the proper functioning of democratic political life, our constitution provides that political parties can be closed down in certain cases. In Turkish law, the principles regarding “political parties,” which are indispensable elements of democratic political life, are laid down in Articles 68 and 69 of the Constitution and in the Law on Political Parties No. 2820. According to these provisions, a political party may be permanently closed if its statutes, programs, and activities contradict the principles that express the founding philosophy of the Turkish republic, as shown in the fourth paragraph of Article 68 of the Constitution, or if it receives financial support from foreigners. The decision to close a political party is made by a party closure case held by the Constitutional Court upon the bill of indictment prepared by the Office of the Chief Public Prosecutor of the Supreme Court of Appeals. However, under our law, the legality of political party closure cases is debatable. The answer to this question of legality is critical to determine the appropriate legal rules to be applied in party closure cases and the validity of the judgments given in such cases. An opinion in the legal doctrine states that a political party closure case is in the nature of a criminal case considering that the rules of criminal procedure will also be applied in case of the closure of a political party. Another view in the existing body of law argues that the application of the rules of criminal procedure law in political party closure cases does not, in itself, convert these cases to criminal cases. There is no consistent determination regarding the legal nature of party closure cases in the decisions of the Constitutional Court. The Constitutional Court has signed decisions that can be considered within the scope of both or either of these views at various times. There is no consistency in the decisions of the Constitutional Court as to what the legal nature of such cases is. In our study, we will try to determine the legal nature of political party closure cases in the light of the views in the doctrine and the decisions of the Constitutional Court.
Alan : Hukuk
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
