Özet:

Okullar; insan hakları, çocuk hakları ve demokrasi kültürünün öğretildiği kurumlardır. Bu önemli kazanımları çocuklara edindirmenin amaçlandığı okullarda, zaman zaman onların haklarını ihlal edecek çeşitli uygulamalarla karşılaşılabilmektedir. Okul yöneticileri ve öğretmenler, eğitim kurumlarında güvenlik ve disiplini sağlamaya çalışırken çocukların haklarını ihlal edebilecek davranışlar sergileyebilmektedirler. Yönetici ve öğretmenlerin çocuklar üzerindeki hakları sınırsız olmamakla birlikte çocukların haklarına ilişkin ihlallerin gerçekleşmesi durumunda çeşitli yaptırımların uygulanması söz konusu olabilmektedir. Dijitalleşmenin hızlı bir şekilde artmasıyla yetişkinlere göre daha kırılgan ve korunmaya muhtaç olan çocukların kişisel verilerinin işlenmesi süreci daha önemli bir boyut kazanmıştır. Çocukların verilerinin en yoğun şekilde işlendiği kurumların başında okullar yer alır. Amacı dışında mevzuata aykırı bir şekilde kullanılan veriler, öğrenciler üzerinde çeşitli olumsuz etkiler bırakabilir. İnsan hakları gereği çocukların da özel hayatı ve kişi dokunulmazlığı bulunur. Okullarda, bu temel haklarının ihlaline neden olan uygulamalardan biri de öğrencilerin üstlerinin, çanta ve dolaplarının hukuka aykırılık teşkil edecek şekilde okul yöneticileri, öğretmenler ve diğer personel tarafından aranmasıdır. Hukuka aykırı bir şekilde gerçekleşen bu eylemler, Türk Ceza Kanunu gereği haksız arama, görevi kötüye kullanma ve kötü muamele suçlarını barındırır. Bu çalışmanın amacı okullarda gerçekleştirilen üst ve eşya araması uygulaması ve diğer kişisel verilerin korunmasına yönelik hak ihlallerini ortaya koymaktır. Bu kapsamda okullarda güvenlik ve disiplinin sağlanması amacıyla yapılacak uygulamaların ve gerçekleştirilecek etkinliklerin, insan hakları doğrultusunda çocuğun üstün yararı da gözetilecek şekilde çocuk dostu bir yaklaşımla gerçekleştirilmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler: