Abstract:

Çeviri eylemi ile birey öz sermayesine yeni bilgi ve beraberinde düşünce ve eylem ekler. Şiir söz konusu olduğunda eklenenlerin yanında güzel ve öz söyleyiş ile sunulmuş duygu ve anlam yoğunluğu da yer alır. Şiirin çevrilip çevrilemezliği oldukça tartışmalı bir konudur. Şiir çevirisini ele alan pek çok çalışma vardır. Üretilmiş akademik metinler çoğunlukla betimleyici çalışmalar olup bir kuram etrafında nesnel değerlendirmeleri kapsayan incelemeler olmuştur. Şiirin çevrilip çevrilemeyeceği ve gerçekleştirilmiş bir çeviri eyleminde kullanılan ya da benimsenmiş çeviri yaklaşımlarını irdeleyen çalışmalar bu alanda yol gösterici olması açısından önemlidir. Bu çalışmada ise Verlaine’in- “Le ciel est, par-dessus le toit “Gök Öyle Mavi” olarak Cahit Sıtkı Tarancı tarafından Türkçeye ve Gertrude Hall Brownell tarafından The Sky Blue-Smiles above the Roof” olarak İngilizceye çevrilmiş şiirlerdeki çeviri teknikleri incelenmiştir. Çalışmanın odaklandığı temel nokta iki farklı erek dildeki çeviri tekniklerini değerlendirmek olmuştur. Fransız bir şairin tercih edilmiş olmasının nedeni çevirilerin yapıldığı dönemlerdeki edebiyat dizgelerinde oldukça etkili olmuş olmasıdır. Çalışmada gözetilen temel amaç, şiir çevirisinde iki farklı erek dildeki teknikleri betimleyici bir yöntemle tespit ve tahlil edebilmektir. Çalışmanın sonunda Türkçe ve İngilizce erek metinlerde kullanılmış çeviri stratejilerinden tespit edilenler yerlileştirme, ekleme, çıkarma, sözcüğü sözcüğüne çeviri, yer değiştirme, uyarlama, iletişimsel çeviri yöntemi, telafi, genelleştirme, açımlama ve özelleştirme şeklindedir. Şairin tek bir şiiri üzerinden yürütülen çalışmada her iki erek dildeki çevirileri yine tek şiir üzerinde çalışılarak incelendiğinden stratejilerin kullanım sıklığı gibi bir istatistik sunulmamıştır. Kullanılan stratejilere bakıldığında her iki erek dilde de eşdeğerliğin biçim ve biçem açısından önemsendiği, korunduğu ve serbest çeviri yönteminin tercih edilmediği görülmüştür.

Keywords: