Özet:

Bu çalışmada en önemli Fransız şairlerinden biri olan Louis Aragon’un “Il n'y a pas d'amour heureux” (“Mutlu Aşk Yoktur”) şiirinin dört farklı Türkçe çevirisi üzerinde kaynak ve erek dil arasında eşdeğerlik dikkate alınarak genel çeviri stratejileri üzerinde durulmuştur. Bu amaçla, Cemal Süreya, Tahsin Saraç, Gertrude Durusoy - Ahmet Necdet, Orhan Suda çevirileri olmak üzere şiirin dört farklı çevirisinden yararlanılmıştır. Çalışmanın amacı, Aragon'un “Il n'y a pas d'amour heureux” (“mutlu aşk yoktur”) şiirinin Fransızcadan Türkçeye aktarılırken ne gibi değişiklikler yaşadığını, bu değişikliklerin hangi çeviri stratejisiyle kaynak dilden erek dile aktarıldığını göstermek ve her çeviride şiirin farklı bir tat yakaladığına dikkat çekmektir. Araştırmanın bulgular kısmında dört farklı yazarın şiir çevirileri genel çeviri stratejilerinden yola çıkılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda, dört şiirin de kaynak ve erek dil arasında benzerlikleri olsa da farklılıkları daha dikkat çekmektedir. Her çeviri şiire yeni bir anlam kazandırmıştır. Yapılan çevirilerde ortak olarak en çok uyarlama, yerlileştirme, yer değiştirme, ekleme ve çıkarma stratejisinden faydalanılmıştır. En az kullanılan stratejiler ise; üst anlamlı (genelleştirme yoluyla) çeviri, alt anlamlı (özelleştirme yoluyla) çeviri ve bire bir çeviri işlemidir. Söz konusu şiirde ödünçleme, öykünme, yabancılaştırma, telafi işlemlerine başvurulmamıştır. İnceleme neticesinde ele alınan şiirde anlamsal ve biçimsel olarak benzerlikler ve farklılıklar görmekteyiz. Her dilin kendine ait dilbilgisi kuralları bulunduğundan yapısal farklılıklar kaçınılmazdır aynı zamanda kaynak dilde kullanılan bir kelimenin erek dilde tam karşılığı da her zaman olmayacağından anlamsal farklılıklara da sıklıkla rastlanmaktadır. Sonuç olarak, eşdeğerlilik açısından kaynak ve erek dil arasında aynı anlam ya da benzerlikler olsa da şiir çevirisi zor bir iştir. Şiir çevirilerinde yazarın kendisini ve üslubunu da bilmenin ne kadar önemli olduğunu söylemek gerekir, çünkü her yazar kendi üslubu çerçevesinde şiirini yorumlar. Çevrilen dildeki dilbilgisi kuralları çevrilen dilden farklılıklar gösterdiği için çevirisi yapılan her şiir aslında yeni bir şiirdir denilebilir.

Anahtar Kelimeler: