Özet:

Bu araştırmanın amacı öğrencilerin fen öğrenme motivasyon düzeylerini belirlemek amacıyla geliştirilen Science Motivation Questionnaire-II” ölçeğinin biyoloji eğitimine yönelik Türkçeye uyarlanmasıdır. Tarama modeliyle tasarlanan araştırmanın örneklemini (9., 10., 11. ve 12. sınıf) 538 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan orijinal ölçek beş faktör ve 25 maddeden oluşmaktadır. Türkçeye çeviri sürecinde genel hatlarıyla çeviri-geri çeviri-nihai ölçek oluşturma basamakları takip edilmiştir. Uyarlama sürecinde i) ölçeğin dilsel eşdeğerliğinin sağlanması, ii) açımlayıcı faktör analizi, iii) Cronbach Alpha katsayısının hesaplanması, iv) doğrulayıcı faktör analizi basamakları izlenmiştir. Verilerin açımlayıcı faktör analizi sonucunda dört faktörlü (öz yeterlik, not motivasyonu, kariyer motivasyonu ve öz kararlılık) ve 24 maddeden oluşan yapının ortaya çıktığı görülmüştür. Oluşan dört faktörlü yapının alt faktörlerinin Cronbach’s Alpha iç güvenirlik katsayıları 0.833 ile 0.923 arasındadır ve ölçeğin tamamına ait iç güvenirlik katsayısı 0.953 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, ki-kare χ2=558,409; (sd=240, p<.01); χ2 /sd= 2.327 değeri olmak üzere uyum indekslerinin (RMSEA= 0.068; SRMR= 0.048; CFI= 0.93; RMR=0.063 ve NNFI (TLI)= 0.922) kabul edilir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ‘Biyoloji Motivasyon Ölçeği’ nin lise düzeyinde öğrencilerin biyoloji öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerini tespit etmek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: