Özet:

Farklı kültürlerin bir arada eğitim gördüğü bir ülke olan Almanya’da iki dilli eserler orada yaşayan farklı kültürden gelen çocuk ve gençlerin eğitiminde önemlidir. Çocuk ve Gençlik Edebiyatı`nın didaktik bir işlevi vardır. Toplumlar yeniden inşa edilirken birey eğitiminin de değişmesi kaçınılmaz olmuştur. Çocuk ve gençlik kitapları bu kişilerin eğitimi için başlangıç eserleri olmuştur. Çocuklar meraklıdır ve çevrelerini keşfetmek isterler. Bir çocuk kendi çevresi ve kitapları aracılığıyla değerleri öğrenir. Her yaş için, gelişimin her aşaması için, her durum için karşılık gelen edebiyatlar vardır. Yaşanılan hayat ile ilgili fikirler, değerler, farklı deneyimler yaşandıkça değişir veya kalıcı hale gelir. Bu çalışmada Türkçe ve Almanca olarak iki dilli olarak kaleme alınmış Heinrich Hoffmann’ın “Savruk Peter - Der Struwwelpeter” ve Jessica Störmer’in “Nur Mut, Kurt! - Cesur ol Korkut” eserleri incelenmiştir. Eser karşılaştırmasında eserlerin ilkokul çocuklarına uygunluğu, kitabın görsel tasarımı, içerisindeki kültürel ögeler ve imgeler dikkate alınmıştır. Çocuklara verilen değerler eğitiminin yöntemi olarak korku ve merak gibi farklı duyguların kullanıldığı ve dönem içerisinde nasıl değişiklik gösterdiği vurgulanmıştır. Ayrıca eserlerin iki dilli olması Alman toplumu içerisinde yaşayan Türk kökenli çocukların hedef kitle olması bakımından da önemlidir. Çalışmada, çocukların değerleri kavramaları için nelerin yapılması gerektiği eserler üzerinden incelenmiştir. Eserlerde örnek davranışlar ve sonuçlar yer almaktadır. Sonuç olarak çalışmada çocukların gelişim döneminde dış dünyayı tanımalarının ve algılamalarının edebi eserler aracılığı ile nasıl şekillendirilebildiği ve çocuklar ile gençlerin bu sürece ne şekilde ihtiyaç duyduğu ortaya konulmuştur. Didaktik bir bakış açısından, her iki eser de değerler eğitimi açısından öğreticidir. Störmer'in eseri çocuklara “cesaret” kavramını, Hoffmann'ın eseri ise “iyi” kavramını aktarmaktadır.

Anahtar Kelimeler: