Özet:

Türkiye Türkçesinde kaç tür kelime grubunun olduğu konusunda değişik görüşler olmasına rağmen genel kabule göre; isim tamlaması, sıfat tamlaması, isim - fiil grubu, sıfat - fiil grubu, zarf - fiil grubu. tekrar grubu, edat grubu, bağlama grubu, unvan grubu, ünlem grubu, sayı grubu, kısaltma grupları, birleşik isim grubu, birleşik fiil grubu şeklinde sınıflandırılmaktadır. Azerbaycan Türkçesinde ise kelime grupları “söz birleşmesi” şeklinde ifade edilmektedir. Söz birleşmeleri “serbest söz birleşmeleri” ve “sabit söz birleşmeleri” olarak ikiye ayrılmaktadır. Sabit söz birleşmeleri dilin leksikoloji bölümünde, serbest söz birleşmeleri ise söz dizimi (sentaks) kısmında incelenmektedir. Türkiye Türkçesinde “kalıplaşmış dil birimleri” içerisinde ata sözleri, deyimler, ikilemeler, birleşik sözcükler ve kalıp sözler yer almaktadır. Günlük hayatta belirli durumlarda kullanılan klişe sözler, dualar, beddualar, yeminler kalıp söz kavramının içerisinde değerlendirilmektedir. Azerbaycan Türkçesinde ise “sabit söz birleşmeleri” başlığı altında idiomlar, ibareler, hikmetli sözler, atalar sözleri ve zerb-i meseller yer almaktadır. Sabit söz birleşmelerinin içerisinde kalıp sözler, dualar beddualar ve yeminler yer almamaktadır. Türkiye Türkçesindeki anlamıyla kalıp sözler nitq (konuşma) etiketleri olarak yer almaktadır. Dualar beddualar, yeminler de genel kabule göre konuşma etiketleri içerisinde kabul edilmemektedir; fakat bu gruba alan araştırmacılar da mevcuttur. Serbest söz birleşmeleri ise ismi birleşmeler, fiili birleşmeler ve zarf birleşmeleri şeklinde üçe ayrılmaktadır. Bu çalışmada Azerbaycan dilciliğinde söz birleşmelerinin yeri anlatılacak, sınıflandırması yapılacak ve örneklerle ele alınacaktır. Çalışmada Azerbaycan Türkçesinde söz birleşmelerinin ayrıntılı bir şekilde verilmesi, iki dil arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyması açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: