Özet:

Suriye’de çıkan iç savaş ile birlikte, Türkiye büyük bir mülteci hareketi ile karşılaşmıştır. Ülkelerinden kaçan Suriyeliler 2011 yılı Nisan ayından itibaren Türkiye’ye sığınmaya başlamıştır. Suriye’de şiddetin artması ve özellikle gelişmiş ülkelerin mültecileri yadsıyan politikaları sebebiyle ülkemizdeki sığınmacı nüfusu her geçen gün katlanarak artmıştır. Türkiye’de geçici koruma statüsünde bulunan Suriyeli sayısı 2017 yılı Mart ayı itibariyle yaklaşık 3 milyona ulaşmıştır. Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin %8,9’u sınır illerimizde kurulan geçici barınma merkezlerinde yaşamaktadır. Ancak yaşanan bu göç hareketi karşısında barınma merkezlerinin kapasiteleri yetersiz kalmış ve mülteciler istihdam olanakları daha fazla olan ve içerdiği hizmetlerle onlara daha iyi bir gelecek vadeden “kente” yönelmiştir. Nitekim ülkemizde Suriyelilerin %91,1’inin kentlerde yaşamayı tercih ettiği bilinmektedir. Dünyayı yeniden şekillendiren kentler, sundukları fırsatlar nedeniyle mülteciler için de cazip yerleşim yerleri olmaktadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin tahminlerine göre, dünyadaki mülteci nüfusunun %60’ından fazlası kentlerde yaşamaktadır. Bu devinimde mülteciler kentlerde ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarda “uyum” başta olmak üzere çeşitli problemlerle karşılaşmaktadır. 2000li yıllardan itibaren popülaritesi artan “kentsel mülteciler” konusuna akademik ve politik çalışmalarda geniş yer verilmekte ve kentlerdeki mültecilerin sorunlarına yönelik çözümler aranmaktadır. Bu amaçla geliştirilen politikaların en önemlisi kuşkusuz kente uyumun sağlanması ile ilgilidir. Mültecilerin göç ettikleri / yaşadıkları kente uyumu bağlamında barınma ihtiyacının karşılanması ile istihdama katılım ve eğitim, sağlık vb. kentsel hizmetlerden yararlanma öncelikli konulardır. Ancak çok boyutlu bir süreci ifade eden kente uyum başlıklarından “istihdama katılım” diğerlerini direkt veya dolaylı olarak etkilemesi nedeniyle özel bir yere sahiptir. Suriyelilerin kentlerde varoluş mücadelesi verirken barınma, sağlık, eğitim gibi temel insani ihtiyaçlarını formel yada enformel yollardan istihdama katılarak karşılamaya çalıştıkları görülmektedir. Bu bağlamda çalışmada, Türkiye’nin en köklü mobilya sanayi bölgesi (ve önemli bir istihdam alanı) olan Ankara - Siteler ve yakın çevresinde yaşayan ve çalışan geçici koruma statüsündeki Suriyeliler örneği kapsamında, onların kente uyumu, ekonomik unsurlardan birini oluşturan istihdama katılım odağında incelenmektedir. 

Anahtar Kelimeler: