Atıf Sayısı
9
Görüntüleme
695
İndirme
139
Sesli Dinleme
1
SEKİZİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN EKOLOJİK AYAK İZLERİ İLE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ INVESTIGATING THE EIGHTH GRADE STUDENTS’ ECOLOGICAL FOOTPRINT AND SUSTAINABLE ENVIRONMENTAL ATTITUDES IN VARIOUS VARIABLES Öz: Bu çalışmada, sekizinci sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir çevre tutumlarıyla ekolojik ayak izlerinin yerleşim birimi, cinsiyet, aile gelir durumu ve ebeveyn eğitim durumu gibi değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Adıyaman ve Kahramanmaraş illerinden 537 sekizinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. İlişkisel tarama modeline göre yürütülen araştırmada, 23 maddeden oluşan “Sürdürülebilir Çevre Tutum Ölçeği” ve öğrencilerin tüketim alışkanlıklarını belirlemeye yönelik 21 maddelik online “Ekolojik Ayak İzi Hesaplama Ölçeği” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, öğrencilerin çevresel tutum puan ortalamalarında şehir merkezinde yaşayan öğrenciler, kız öğrenciler ve bir istisna dışında aylık geliri yüksek olanlar lehine fark olduğu tespit edilmiştir. Her iki ölçekten elde edilen genel ortalamalar değerlendirildiğinde ise sekizinci sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olmasına rağmen ekolojik ayak izleri de yüksek düzeyde çıkmıştır. Sonuç olarak, öğrencilerinin sürdürülebilir çevre tutumlarının iyi düzeyde olmasına rağmen, ekolojik ayak izlerinin de yüksek çıkmasının nedenleri tartışılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Çevre eğitimi, Ekolojik ayak izi, Sürdürülebilir çevre Abstract: The aim of this study to investigate the eighth grade students’ attitude to the sustainable environment and ecological footprint in terms of settlement, gender, monthly income, and parents’ educational status. The study was carried out with 537 eighth grade students from the middle schools located in Kahramanmaraş and Adıyaman. In the research modelled by correlational research, “Sustainable environmental attitude survey” which consists of 23 items and online “Ecological Footprint Calculation Questionnaire” consisting of 21 items which aims to determine the consumption habits of the students were used. At the end of the study, it was found some differences concerning environmental attitudes in favor of the students who live in city centers, girls and those with high monthly income with one exception. When general averages obtained from both scales are evaluated, although the students’ attitudes towards sustainable environment were at high level, their ecological footprints were high. Consequently, although students’ sustainable environment attitudes were at a good level, the reasons for the emergence of high ecological footprints were discussed and made various suggestions. Keywords: Environmental education, Ecological footprint, Sustainable environmental attitude GİRİŞ İnsan ve çevre etkileşiminin dinamik doğası gereği, çevrede meydana gelen değişimler tek tek bireylerde de değişimleri tetiklemekte ve böylece karşılıklı bir dönüşüm gerçekleşmektedir (Dinçer, 1988). Bu dinamik sürecin sağlıklı ve sürdürülebilir olarak devam edebilmesi ya da ettirilebilmesi için yasal düzenlemeler yanında toplumsal bilincin geliştirilmesi ve sürdürülmesi oldukça önemli bir hal almıştır. Çevreye yönelik politikaların tarihsel gelişimine bu bağlamda bakıldığında 60’larda öğrenci hareketlerinin de etkisiyle, yönetimlerin çevre sorunlarına olan ilgisi artmaya başlamış ve bu sürecin sonunda 1987 yılında Brundtland Raporu ile BM Genel Kurulu’na “Sürdürülebilir Kalkınma Raporu” sunulmuştur. Daha sonra, 1992’de Rio Dünya Çevre Kalkınma Zirvesi ile “Gündem 21” oluşturulmuş, 2002 yılında ise “Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi” ile bu 10 yılın bilançosu yapılmıştır (Ciravoğlu, 2006). Anlaşıldığı üzere bu süreçte sürdürülebilirlik kavramı ön plana çıkmaya başlamıştır. Nitekim bu kavram Brundtland raporunda “sürdürülebilir kalkınma” olarak ortaya çıkmış ve “Gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme yeteneğinden ödün vermeksizin, bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilmektir” şeklinde tanımlanmıştır (Brundtland Raporu, 1987, akt. Çamur ve Vaizoğlu, 2007). Türkiye’de ise, çevre düşüncesi yasal çerçevede ilk kez 1982 Anayasası ile yer almıştır. 1982 Anayasası’nın 56. Maddesinde, herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı olduğu ve böyle bir çevre oluşturmanın devlet ve vatandaşın ortak görevi olduğu vurgulanmaktadır. Anayasanın bu maddesinden yola çıkılarak 1983 yılında yürürlüğe giren Çevre Kanunu’nun amaçları su, toprak ve havanın kirlenmesini önlenmek, doğayı korumak, geliştirmek ve böylece doğal kaynakların sürdürülebilir bir çerçevede kullanımını sağlamaktır (Egeli, 1997). Çevreyle ilgili sürdürülebilirlik kavramı ile beraber anılan diğer bir kavram ise “ekolojik ayak izi”dir. Ekolojik ayak izi tükettiğimiz kaynakların yeniden üretilebilmesi ve oluşturduğumuz atıkların yok edilebilmesi için gereken, yüksek verimliliğe sahip toprak ve kaliteli su alanı üzerinden hesaplanmaktadır (Schaller, 1999). Burada bahsi geçen tüketim, basitçe günlük bireysel tüketim şeklinde düşünülmemelidir. Çünkü, bir ülkede kümülatif olarak kaynaklarının kullanılmasını gerektiren tüm faaliyetler, o ülkede kişi başına düşen ekolojik ayak izinin artmasına yol açmaktadır (Akoğlu, 2009). Bu nedenle ekolojik ayak izimizi öğrenerek, dünyaya verdiğimiz zararın farkına varabilir ve bunu azaltabiliriz. Sonuç olarak, ekolojik ayak izinin hesaplanmasıyla, birey hangi alandaki tüketim alışkanlıklarını değiştirmesi gerektiğini görebilecek ve bu sayede yanlış tüketim alışkanlıklarını düzelterek doğaya verdiği tahribatı azaltabilecektir. Yapılan çok sayıda çalışmada dünyaya vermiş olduğumuz tahribatı sayısal veriler yoluyla somut olarak bize gösteren ekolojik ayak izi değerini bilmenin bireyde çevreye yönelik tutum, davranış ve değer yargılarında olumlu yönde bir değişim oluşturabileceği belirtilmektedir (Keleş, 2007 Öztürk, 2010 Polat, 2012). Sonuç olarak ekolojik ayak izi kavramı sürdürülebilir çevre bilinci kazandırmak için iyi bir gösterge, stratejik yönetim ve faaliyet alanları belirlemede işlevsel bir planlama aracı, çocukların sürdürülebilirliğin önemini kavramaları açısından tamamlayıcı eğitsel bir araç, sürdürülebilir gelişmeye dair bilgilerin organizasyonu açısından ideal bir platform, bireyleri hayat tarzında sadeleşmeye yönlendirebilecek iyi bir motivasyon kaynağı olabilir. Ayrıca eko okul gibi eğitim programlarının içeriğine dair uygun bir kavramdır ve tüketimin küresel ve ulusal etkilerini keşfetme noktasında okullara yardımcı olmakta ve toplumsal düzeyde ekolojik bilincin arttırılması maksadıyla iyi bir örnek olmaktadır. Küresel ve ulusal eşitlik anlayışı açısından da bakıldığında geliştirebilecek yararlı bir yoldur (Bond, 2003). Sürdürülebilirlik kavramı ise ekolojik ayak izi ile birlikte toplumsal değerlendirmeler yapılması maksadıyla tamamlayıcı olarak sürdürülebilir toplumsal eğitim projelerinde kullanılabilir. Toplumda çevre bilincinin geliştirilip yaygınlaştırılmasıyla ulusal ve bölgesel alanda çevrenin korunması, yanlış algılanan çevre değerlerinin tekrardan kazandırılması, doğal kaynakların ihtiyaçlar doğrultusunda ve kararında kullanımı hedeflenmektedir (ÇOB, 2004). Çevre eğitimi, her seviyede bireyin çevreyi anlamak, çevre içindeki kendi yeri ve rolünün farkına varmasını sağlamak, çevreye etki eden bütün etkenlerle ilgili elinden geldiğince bilgi sahibi olup, bilinç sahibi olmasına dair bir eğitim sürecini sağlamaktadır (Uğurlu ve Demirer, 2008). Çevre eğitimine ilişkin ulusal düzeyde yürütülen çalışmalar incelendiğinde, ülkemizde uygulanan çevre eğitiminin istenilen düzeyde etkin olmadığı vurgusunun ön planda olduğu görülmektedir. Çevre ile ilgili olarak verilen eğitimin, anlatılıp geçilen bir yapıdan kurtarılıp, öğrencinin yaparak-yaşayarak öğrendiği öğrenci odaklı bir kimliğe büründürülmesi ve düşünüp çözüm üretebilecekleri projelere yönlendirilmeleri gerektiği belirtilmektedir (Şimşekli, 2004 Yalvaç, 2008 Yücel ve Morgil, 1998). Yine bu çalışmalara göre, çevreye dair verilen eğitimlerin uygun ve yeterli olmaması, öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarını da olumsuz etkilemektedir. Ayrıca öğrencilerin bilişsel yapılarında yeterli değişim sağlanamadığı için yanlış tüketim alışkanlıklarına ve çevreyi bilinçsizce kullanmalarına neden olduğu da çalışmalarda vurgulanmaktadır (Atasoy ve Ertürk, 2008 Keleş, 2007 Yıldız, 2011). Yukarıda vurgulanan problem çerçevesine ele alındığında, ekolojik ayak izinin sürdürülebilirliğe yönelik bilişsel, duyuşsal ve psikomotor hedeflere ulaşmada (Dinçer, 1988 Keleş, 2007 2004 Öztürk, 2010 Ryu & Brody, 2006), gerek okulların ve gerekse tek tek bireylerin sürdürülebilirlik ilkelerine uymayan yaşam pratiklerinin belirlenmesinde (Akıllı, vd. 2008 Bond, 2003 Janis, 2007), bireylerin tüketim alışkanlıklarının çevre üzerindeki gerek bölgesel ve gerekse global etkilerine ilişkin farkındalığın artırılmasında (Ryu, 2005 Schaller, 1999) katkı sağlayabileceği, çok sayıda araştırma sonucunda ortaya konmuştur. Örneğin Keleş (2007), fen öğretmen adaylarına sürdürülebilirliğe ilişkin farkındalığı artırmaya yönelik eğitimler düzenledikten sonra onların ekolojik ayak izlerini hesaplamıştır. Araştırmada, ekolojik ayak izi hesaplama etkinliğinin, öğretmen adaylarının sürdürülebilir yaşama yönelik farkındalık, tutum ve davranışlarının değiştirilmesinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Gerekçe ve Amaç İlgili alanyazın incelendiğinde, bireylerin ekolojik ayak izi değerlerinin belirlenmesine yönelik çalışmaların (Akıllı vd., 2008 Erdoğan ve Tuncer, 2009 Keleş, 2007 Öztürk, 2010) nispeten az sayıda olduğu dikkat çekmektedir. Ayrıca literatürde sürdürülebilir çevre tutumlarına ve ekolojik ayak izine dair ayrı ayrı çalışmalara çokça rastlanmasına rağmen, her iki kavramın birlikte ele alındığı çalışmaların çok sınırlı kaldığı dikkat çekmektedir. Literatürde sürdürülebilir çevreye yönelik tutum ya kavramsal anlama, farkındalık okuryazarlık ve bilgi gibi kavramlarla ya da tek başına ele alınmıştır. Diğer taraftan ekolojik ayak izi hesabı ise ya çevre eğitim aracı olarak nicel farkındalık oluşturmak ya da çevre üzerindeki baskıyı azaltmak gibi amaçlarla ele alınmış olup, sürdürülebilir kalkınma ve çevre gibi kavramlarla birlikte irdelenmiştir. Bunun yanında sürdürülebilir çevre tutumu ile ekolojik ayak izlerinin köy ve kent merkezlerine bağlı olarak incelenmesine dair ortaokul öğrencileriyle yapılmış herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Ekolojik ayak izi hesaplamaları ile ilgili çalışmaların daha çok üniversite öğrencileriyle ya da meslek sahibi yetişkinlerle yapıldığı görülmüştür. Bütün bunlar birlikte değerlendirildiğinde, yürütülecek çalışmanın amacı, sekizinci sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik sürdürülebilir tutumları ve ekolojik ayak izi seviyelerinin belirlenmesi ve çeşitli değişkenler (yerleşim birimleri, cinsiyet, aylık gelir ve ebeveyn eğitim düzeyi) açısından incelenmesidir. YÖNTEM Bu çalışmada, sekizinci sınıf öğrencilerinin ekolojik ayak izi seviyelerinin ve sürdürülebilir çevreye ilişkin tutumlarının belirlenmesi ve çeşitli değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi amacıyla deneysel olmayan nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Bu model büyük kitlelerin araştırmaya konu olan özelliklerini (tutum, motivasyon, başarı, zeka vs.) belirlemek ve bu özelliklerin çeşitli değişkenlerle (bu çalışmada yerleşim birimi, cinsiyet, yaş, gelir düzeyi, ebeveyn eğitim düzeyi) ilişkisini ortaya koymak amacıyla yapılan bir betimsel araştırma desenidir (Cohen & Manion, 1994). Örneklem Araştırmanın ulaşılabilir evrenini, Kahramanmaraş ve Adıyaman illerinin, il merkezleri ve merkeze bağlı köylerinde öğrenim gören sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma grubu ise, bu ana kütleden seçkisiz atama yöntemiyle seçilen 537 sekizinci sınıf öğrencisinden oluşturulmuştur. Söz konusu öğrencilere ait bazı demografik veriler Tablo 1’ de sunulmuştur. Tablo 1. Örneklem Grubuna İlişkin Demografik Veriler Kategoriler N Cinsiyet Kız Erkek 284 253 Anne Eğitim Durumu Okuma yazma bilmiyor İlköğretim Lise Üniversite 113 317 89 18 Baba Eğitim Durumu Okuma yazma bilmiyor İlköğretim Lise Üniversite 38 275 147 77 Ailenizin Gelir Durumu (TL) 1000 ve altı 1000-2000 2000-3000 3000-5000 5000 ve üzeri 188 211 90 36 12 Yerleşim Yeri Köy Taşımalı 127 Taşımalı değil 61 Merkez 349 Veri toplama araçları ve Analiz Çalışmada, öğrencilerin sürdürülebilir çevre tutumları Yıldız (2011) tarafından geliştirilen ve 5'li Likert Tipi 23 maddeden oluşan “Sürdürülebilir Çevre Tutum Ölçeği”(SÇTÖ) tüketim alışkanlıkları ise “Dünya Doğayı Koruma Vakfı” web sitesinde yer alan 21 maddelik online ekolojik ayak izi hesaplama makinesi kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. SÇTÖ ölçeğinin bu çalışma için belirlenen Cronbach alfa (α) güvenirlik katsayısı 0.851 olarak hesaplanmıştır. Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından hazırlanan ekolojik ayak izi hesaplama makinesi ise 21 soru 4 farklı kategoriden oluşmaktadır. Soruların 18 tanesi çoktan seçmeli olup, 3 tanesi seçimli sorulardan oluşmaktadır. Araştırmada toplanan veriler uygun istatiksel programlar kullanılarak analiz edilmiştir. Ekolojik ayak izi hesaplamaları online olarak yapılmış ve veriler daha sonra SPSS 20 paket programına aktarılıp, tutum ölçeğinden elde edilen verilerle beraber analiz edilmiştir. BULGULAR Bu bölümde ekolojik ayak izi hesaplama makinesi ve sürdürülebilir çevre tutum ölçeğinden elde edilen veri setlerinin analizine ait bulgulara yer verilmiştir. Alt problemlere ait bulgular tek tek ele alınarak tablolar eşliğinde sunulmuştur. Ekolojik ayak izine ilişkin bulgular Sekizinci sınıf öğrencilerinin yaşadıkları yerleşim birimleri açısından ekolojik ayak izleri arasındaki farkı sınamak için yapılan bağımsız gruplar t-testi sonuçları Tablo 2’de verilmiştir. Ayrıca grupların homojenliğini test etmek amacıyla kullanılan levene testi sonucuna göre gruplar homojendir (p>0.05). Tablo 2’de görüldüğü üzere, öğrencilerin yaşadığı yerleşim birimleri açısından ekolojik ayak izi değerleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Tablo 2. Yerleşim Birimine Göre Ekolojik Ayak İzi Değerleri Arasında Yapılan Bağımsız Gruplar T-Testi Sonuçları Yerleşim Yeri N SS Sd T P Köy 188 2.15 0.56 536 -0.57 0.56 Merkez 349 2.18 0.43 Diğer taraftan, Tablo 3’te de görüldüğü gibi, şehir merkezinde yaşayan öğrenciler ile köyde yaşayıp taşımalı eğitim görmeyen öğrencilerin ekolojik ayak ii ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (t(409)= -2.67 p<0.05). Tablo 3. Ekolojik Ayak İzlerinin Puan Ortalamalarına Ait Bağımsız Gruplar T-Testi Sonuçları Yerleşim Yeri N SS Sd T p Köy (taşımalı değil) 61 2.02 0.33 408 -2.67 0.008* Merkez 349 2.18 0.43 *(p<0.05) Öğrencilerin ekolojik ayak izleri arasında cinsiyetleri bakımından bir fark olup olmadığına ilişkin puan ortalamalarına ait Mann-Whitney U testi sonuçları Tablo 4‘te verilmiştir. Grupların homojenliğini test etmek amacıyla kullanılan levene testi sonucuna göre gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur, yani gruplar homojen değildir (p<0.05). Tablo 4. Cinsiyete Göre Ekolojik Ayak İzleri Arasında Yapılan Mann-Whitney U Testi Sonuçları Grup N SO ST U P Kız 284 273.07 77552.50 34769.50 0.52 Erkek 253 264.43 66900.50 Yapılan Mann-Whitney U testi sonucuna göre, öğrencilerin cinsiyetleri açısından ekolojik ayak izi değerleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (U= 34769.50 p>0.05). Öğrencilerin aile ekonomik durumları açısından ekolojik ayak izi ortalamalarına ilişkin betimsel veriler Tablo 5’te sunulmuştur. Buna göre grupların ekolojik ayak izi ortalamaları arasında farkların olduğu dikkat çekmektedir. Aritmetik ortalamalar arasındaki bu farkların istatistiksel olarak anlamlılığını belirlemek için uygun istatistiksel testin seçilmesi için öncelikle grupların homojenliği ‘levene testi’ ile incelenmiş ve elde edilen sonuca göre grupların homojen olmadığı görülmüştür (p<0.05). Bu nedenle grupların karşılaştırılmasında non-parametrik Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır (Tablo 6). Tablo 5. Öğrencilerin Aile Aylık Geliri Açısından Ekolojik Ayak İzi Puanları Ailenin aylık ortalama geliri (TL) N Ss 1000 ve altı 188 2.06 0.42 1000-2000 211 2.16 0.47 2000-3000 90 2.27 0.49 3000-5000 36 2.43 0.42 5000 ve üzeri 12 2.70 0.80 Toplam 537 2.17 0.48 Tablo 5 incelendiğinde, ailelerinin aylık geliri arttıkça öğrencilerin ekolojik ayak izlerinin de artış gösterdiği görülmektedir. Bu farkı sınamak çin yapılan Kruskal-Wallis testine göre, öğrencilerin aile ekonomik durumu bakımından ekolojik ayak izleri arasında anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır (X2(4)=55.34, p<0.05). Tablo 6. Aile Gelir Durumuna Göre Ekolojik Ayak İzleri Arasında Yapılan Kruskal-Wallis Testi ve Mann-Whitney U+ Testi Gruplar N SO sd X2 p Anlamlı fark+ 1000 TL’den az (A) 188 218.08 4 55.34 0.00* A-B A-C AD A-E 1000 ile 2000TL (B) 211 269.09 B-C B-D B-E 2000 ile 3000TL (C) 90 312.31 C-D C-E 3000 ile 5000TL (D) 36 378.81 5000 TL’den fazla (E) 12 410.92
INVESTIGATING THE EIGHTH GRADE STUDENTS' ECOLOGICAL FOOTPRINT AND SUSTAINABLE ENVIRONMENTAL ATTITUDES IN VARIOUS VARIABLES: In this study, students of the eighth class are aimed at examining the environmental footprints with sustainable environmental attitudes in terms of variables such as location, gender, family income and parental education. The study was conducted with 537 eighth-class students from Namyaman and Kahramanmaraş provinces. According to the relational scan model, the study used the data collection tool for 23 articles of the “Sustainable Environmental Attitude Scale” and 21 articles of the “Ecological Footprint Calculation Scale” online to determine students’ consumption habits. The study found that students were distinguished in the benefit of students living in the city center in the environmental attitude score average, girls students and those with a high monthly income except for a exception. When the overall average of both scales was assessed, the attitudes of students of the eighth grade to sustainable environment were high, but the ecological footprints were high. As a result, although their students’ sustainable environmental attitudes are at a good level, the reasons for the high outcome of ecological footprints have also been discussed and various recommendations have been made. The aim of this study to investigate the eighth grade students' attitude to the sustainable environment and ecological footprint in terms of settlement, gender, monthly income, and parents' educational status. The study was carried out with 537 eighth grade students from the middle schools located in Kahramanmaraş and Namıyaman. In the research modeled by correlational research, "Sustainable environmental attitude survey" which consists of 23 items and online "Ecological Footprint Calculation Questionnaire" consisting of 21 items which aims to determine the consumption habits of the students were used. At the end of the study, it was found some differences concerning environmental attitudes in favor of the students who live in city centers, girls and those with high monthly income with one exception. When general averageages obtained from both scales are evaluated, although the students’ attitudes towards sustainable environment were at high level, their ecological footprints were high. Consequently, although students’ sustainable environmental attitudes were at a good level, the reasons for the emergence of high ecological footprints were discussed and made various suggestions. Keywords: Environmental education, Ecological footprint, Sustainable environmental attitude INTRODUCTION Due to the dynamic nature of human and environmental interaction, changes in the environment trigger change in individual individuals and thus a mutual transformation occurs (Dinçer, 1988). The development and maintenance of social awareness, along with legal regulations, has become very important to ensure that this dynamic process can be continued or sustained in a healthy and sustainable manner. In this context, with the influence of the student movements in the 1960s, the interest of governments in environmental issues began to increase, and at the end of this process, in 1987 the Brundtland Report was presented to the UN General Assembly with the “Sustainable Development Report”. Later, in 1992 Rio World Environmental Development Summit created "Day 21" and in 2002 the "Sustainable Development Summit" made the balance of these 10 years (Ciravoğlu, 2006). In this process, the concept of sustainability has begun to come to the forefront. In fact, this concept appeared in the Brundtland Report as "sustainable development" and is defined as "to be able to meet today's needs without giving up the ability of future generations to meet their needs" (Brundtland Report, 1987, act. The Father and the Father, 2007). In Turkey, environmental thought was first included in the legal framework by the 1982 Constitution. The Constitution of 1986. It emphasizes that everyone has the right to live in a healthy and balanced environment and that creating such a environment is a common task of the state and the citizens. The purpose of the Environment Act, which came into force in 1983, is to prevent water, soil and air pollution, to protect and develop nature and thus to ensure the sustainable use of natural resources (Egeli, 1997). Another concept referred to with the environmental sustainability concept is the “ecological footprint”. The ecological footprint is calculated through the high-performance soil and high-quality water area that is necessary for the re-production of the resources we consume and the destruction of the waste we create (Schaller, 1999). The consumption mentioned here should not be considered simply as a daily individual consumption. Because, all activities that require the use of their resources as a collective in a country lead to an increase in the ecological footprint per person in that country (Akoğlu, 2009). Thus, by learning our ecological footprints, we can realize and reduce the harm we have made to the world. As a result, by calculating the ecological footprint, the individual will be able to see in which area he should change his consumption habits and thus he will be able to reduce the damage he has to nature by improving his wrong consumption habits. Many studies have shown that knowing the value of the ecological footprint, which shows us through numerical data of the destruction we have given to the world, can create a positive change in the judgments of the individual’s attitude, behavior and value towards the environment (Keleş, 2007 Öztürk, 2010 Polat, 2012). As a result, the concept of ecological footprint can be a good indicator to provide sustainable environmental awareness, a functional planning tool in determining strategic management and fields of activity, a complementary educational tool in terms of children’s concepts of the importance of sustainability, an ideal platform in terms of the organization of knowledge about sustainable development, a good source of motivation that can guide individuals to simplifying their lifestyle. It is also a suitable concept of the content of educational programs such as eco school and is a good example for schools to explore the global and national impacts of consumption and to increase ecological awareness at the social level. It is a useful way to develop from the point of view of global and national equality (Bond, 2003). The concept of sustainability can be used in complementary and sustainable social education projects with the aim of making social assessments along with the ecological footprint. With the development and dissemination of environmental awareness in society, the aim is to protect the environment in the national and regional area, regaining misunderstood environmental values, the use of natural resources in accordance with the needs and decision-making (COB, 2004). Environmental education provides an educational process of understanding the individual of the environment at every level, ensuring that he realizes his place and role in the environment, knowing as much as possible about all the factors affecting the environment and being aware of it (Uğurlu and Demirer, 2008). When studies on environmental education are conducted at the national level, it appears that the emphasis on the environmental education in our country is not effective at the desired level. The education given in relation to the environment should be rescued from a structured and learned by the student to a student-oriented identity and directed to projects they can think and produce solutions (Shimşekli, 2004 Yalvaç, 2008 Yücel and Morgil, 1998). Again, according to these studies, the lack of adequate and sufficient environmental training affects the students’ attitudes towards the environment. It is also emphasized in the studies that the students have caused their wrong consumption habits and their unconscious use of the environment because they cannot make sufficient changes in their cognitive structures (Atasoy and Ertürk, 2008 Keleş, 2007 Star, 2011). When dealing with the above-mentioned problem framework, the ecological footprint in achieving cognitive, sensual and psychomotor goals towards sustainability (Dinçer, 1988 Keleş, 2007 2004 Öztürk, 2010 Ryu & Brody, 2006), in determining life practices that do not comply with the principles of sustainability of both schools and individual individuals if necessary (Smart, etc. 2008 Bond, 2003 Janis, 2007), has shown numerous researches that individuals’ consumption habits can contribute to increasing awareness of regional and if necessary global impacts on the environment (Ryu, 2005 Schaller, 1999) For example, Keleş (2007) calculated their ecological footprints after organizing training to raise awareness of sustainability for scientists candidates. The study found that ecological footprint calculation is effective in changing the awareness, attitudes and behaviors of teachers candidates towards sustainable life. When the reason and purpose Related area is studied, it is noted that the studies aimed at determining the ecological footprint values of individuals (Akıllı vd., 2008 Erdoğan and Tuncer, 2009 Keleş, 2007 Öztürk, 2010) are relatively small. Even though there are many separate studies on sustainable environmental attitudes and ecological footprints in literature, it is noted that the studies in which both concepts are addressed together remain very limited. In literature, the attitude towards a sustainable environment is either addressed by concepts such as conceptual understanding, awareness of literature and knowledge, or alone. On the other hand, the ecological footprint account has been addressed for purposes such as generating quantitative awareness as an environmental education tool or reducing the pressure on the environment, and is combined with concepts such as sustainable development and the environment. In addition, there has been no study with high school students on the study of sustainable environmental attitude and ecological footprints depending on the villages and city centers. Studies on ecological footprint calculations have been shown to be done more with university students or professional adults. When all of these are evaluated together, the aim of the study is to determine the sustainable attitudes of eighth class students towards the environment and the levels of ecological footprint and to study in terms of various variables (city units, gender, monthly income and parental education level). In this study, a relative research model from non-experimental quantitative research methods was used in order to determine the levels of ecological footprint and their attitudes towards sustainable environment and to study the relationship with various variables. This model identifies the characteristics of the big crowds that are subject to research (attitude, motivation, success, intelligence, etc. It is an imaginary research pattern aimed at determining and revealing the relationship of these characteristics with various variables (in this study the settlement unit, gender, age, income level, parental education level) (Cohen & Manion, 1994). Example is the accessible universe of Research, the eighth-class students who study in the Kahramanmaraş and Namiyaman provinces, province centers and associated villages. The study group is made up of 537 eighth-class students selected by the method of unselective assignment from this main mass. Some of the demographic data of the students in question are presented in Table 1. Table of 1. Demographic Data Related to the Example Group Categories N Gender Girl Men 284 253 Mother Education Status Not Know Reading Primary High School University 113 317 89 18 Father Education Status Not Know Reading Primary High School University 38 275 147 77 Your Family Income Status (TL) 1000 and six 1000-2000 2000-3000 3000-5000 5000 and above 188 211 90 36 12 Residence Village Transported 127 Not Transported 61 Central 349 Data collection tools and Analysis In the study, students' sustainable environmental attitudes developed by Star (2011) and the 5 Likert Type 23 material consisting of "Sustainable Environmental Measurement" (SST) and the "World Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption Consumption The Cronbach alpha (α) reliability ratio for this study is calculated as 0.851. The ecological footprint calculation machine developed by the World Nature Conservation Foundation (WWF) consists of 21 questions from 4 different categories. 18 of the questions are already selected, and 3 are made up of selected questions. The data collected in the study was analyzed using appropriate statistical programs. The ecological footprint calculations were made online and the data was subsequently transmitted to the SPSS 20 package program and analyzed along with the data obtained from the attitude scale. This section contains the findings of the analysis of data sets obtained from the ecological footprint calculation machine and the sustainable environmental attitude scale. The findings of the sub-problems are handled individually along with the tables. Results related to ecological footprints Students of the eighth grade are given in Table 2 independent groups to test the difference between ecological footprints in terms of the settlement units in which they live. Also, according to the results of the levene test used to test the homogenity of groups, the groups are homogeneous (p>0.05). As shown in Table 2, there was no significant difference between ecological footprint values in terms of the settlement units in which students lived. Table of 2. According to the settlement unit, independent groups made between the ecological footprint values T-Test results Settlement place N SS Sd T P Village 188 2.15 0.56 536 -0.57 0.56 Central 349 2.18 0. 43 On the other hand, as shown in Table 3, the difference between the ecological foot ii average of students living in the city center and those who do not have a rural and non-cultural education was statistically significant (t(409)= -2.67 p<0.05). Table of 3. Independent Groups of Ecolological Footprint Points Average T-Test Results Location N SS Sd T p Village (not inclined) 61 2.02 0.33 408 -2.67 0.008* Central 349 2.18 0.43 *(p<0.05) Mann-Whitney U Test Results of the Student's Ecolological Footprint Points Average on whether there is a difference in gender between students are shown in Table 4. According to the results of the levene test used to test the homogenity of groups, there was a significant difference between the groups, which means that the groups are not homogeneous (p<0. and 05). Table of 4. Mann-Whitney U Test Results Group N SO ST U P Girls 284 273.07 77552.50 34769.50 0.52 Men 253 264.43 66900.50 According to the Mann-Whitney U Test Results, there was no meaningful difference between students’ gender ecological footprint values (U= 34769.50 p>0.05). Imaginary data on the average ecological footprints of students in terms of family economic conditions are presented in Table 5. It is noted that there are differences between the ecological footprints of groups. For the selection of the appropriate statistical test to determine the statistic significance of these differences between the arithmetic average, the homogenity of the groups was first studied by the 'levene test' and the result found that the groups were not homogeneous (p<0.05). Therefore, the non-parametric Kruskal-Wallis test was used in the comparison of groups (Table 6). Table of 5. The average monthly income of the family (TL) N Ss 1000 and six 188 2.06 0.42 1000-2000 211 2.16 0.47 2000-3000 90 2.27 0.49 3000-5000 36 2.43 0.42 5000 and above 12 2.70 0.80 In total 537 2.17 0.48 Table 5 is studied, as the monthly income of their families increases, the ecological footprints of students are also increased. According to the Kruskal-Wallis test conducted in China, it was found that there was a significant difference between the ecological footprints of students in terms of the economic situation of the family (X2(4)=55.34, p<0.05). Table of 6. According to family income, the Kruskal-Wallis Test and Mann-Whitney U+ Test Groups N SO sd X2 p Significant difference+ less than 1000 TL (A) 188 218.08 4 55.34 0.00* A-B A-C AD A-E 1000 to 2000TL (B) 211 269.09 B-C B-D B-E 2000 to 3000TL (C) 90 312.31 C-D C-E 3000 to 5000TL (D) 36 378.81 5000TL more than (E) 12 410.92
Alan : Eğitim Bilimleri
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
