Özet:

Amaç: 2-monokloropropandiol (2-MCPD), 3-monokloropropandiol (3-MCPD) ve esterleri ile glisidil yağ asidi esteri (GE), gıda veya gıda işlem kaynaklı kontaminantlar olarak adlandırılmaktadır. Bu gıda kontaminantlarının başta palmiye yağı olmak üzere bitkisel yağlar, margarinler, pasta ve kek gibi işlem görmüş gıdalarda ve bebek mamalarında tespit edilmesi, güvenlikleri konusundaki ilgiyi arttırmıştır. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (European Food Safety Authority, EFSA) Mayıs 2016 yılında yayınlamış olduğu bilimsel görüşe göre bitkisel yağ ve işlenmiş gıdalarda bulunan GE, 3-MCPD, 2-MCPD ve bunların yağ asidi esterlerinin insan sağlığı için zararlı olduğu raporlanmıştır. Ancak 2-MCPD toksisitesi hakkında yeterli veri olmadığı için tam bir değerlendirme yapılamamıştır. Bu amaçla 2-MCPD’nin, TM3 Leydig ve TM4 Sertoli hücre hatları üzerinde in vitro sitotoksik, apoptotik etkileri ve deoksiribonükleik asit (DNA) hasarı yapma potansiyeli değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Hücre canlılığı, 3-(4,5-dimetiltiyazol-2-il)-2,5-difeniltetrazolyum bromid (MTT) ve nötral kırmızısı alım (NRU) yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Akış sitometrisi ile hücre ölüm tipinin belirlenmesinde aneksin V-FITC/PI ikili boyama kiti kullanılmıştır. Genotoksisite değerlendirmesinde komet yöntemi uygulanmıştır. Bulgular: Hücre canlılık yöntemleri sonucu 2-MCPD’nin test edilen konsantrasyonlarda 1000 µM’a kadar sitotoksik olmadığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda 2-MCPD’nin, sub-toksik konsantrasyonlarda (1-1000 µM) her iki hücre hattında da (TM3 Leydig ve TM4 Sertoli hücreleri) DNA hasarını indüklemediği bulunmuştur. Sonuç: 2-MCPD, her ne kadar test edilen konsantrasyonlarda (1-1000 µM) sitotoksik ve apoptotik etki göstermese de daha yüksek konsantrasyonlarda hücre ölümüne ve DNA hasarına neden olabilir. Ancak bu yüksek konsantrasyonlar günlük maruziyet dozlarından çok uzaktır.

Anahtar Kelimeler: