Görüntüleme
3
İndirme
1
Sosyoloji biliminin Comte tarafından pozitif bilimlerin metodolojisine uygun bir biçimde XIX. yüzyılda ilan edildiği düşüncesi, sosyoloji dünyası tarafından uzun yıllar boyunca tartışmasız kabul edilmiştir. Ancak yaygın kanının bu yönde olmasına karşın toplumsal varlık alanı, Comte’tan yüzlerce yıl önce İbn Haldun, Vico, Quetelet ve Montesqieu gibi birtakım simalar tarafından bilimsel temellerle incelenmiştir. Bu çalışmada, bahsedilen simalara kıyasla daha eski dönemde yaşamış olan ve sosyoloji tarihinde uzun yıllar boyunca göz ardı edilen İbn Haldun, sosyolojinin meşru kurucusu olarak kabul edilen Comte’la karşılaştırılmıştır. Bu çalışma, Comte’un sosyolojinin meşru kurucusu olduğu yönündeki yaygın argümanı tartışmaya açarak İbn Haldun’un alanda göz ardı edilen konumunu netleştirmeyi amaçlamaktadır. Sosyal gerçekliğe ilişkin daha eski köklerin mevcudiyetini göstermeye çalışan bu çalışmada İbn Haldun ve Comte’un biri XIV. yüzyılın ve diğeri ise XIX. yüzyılın tarihsel rengini taşıyan anlayışları; benzerlik ve farklılıkları açısından tarihsel karşılaştırma yöntemiyle incelenmiştir. Bu kapsamda kuramcı kimlikleri, toplumsal değişime ilişkin düşünceleri ve aile, devlet, ekonomi, din ve eğitim gibi sosyal yapıya dahil olan unsurları ele alma biçimleri üzerinden bir karşılaştırma yapılmıştır. Söz konusu kavramlar üzerinden öncü iki figürü karşılaştıran bu çalışma, sosyal gerçekliği konu edinen bilimin farklı tarihsel bağlamlarda meydana gelen doğuş sürecine ilişkin alanda var olan belirsizliğe dikkat çekmiş; ayrıca iki farklı coğrafya ve yüzyılda üretilen toplumsal argümanların çağın mantalitesini ve figürlerin kendi yaşamlarını yansıttığını bulgulamıştır. Sonuç olarak sosyal gerçekliği konu edinen bilimin kendi kulvarında ilerleyen Doğu ve Batı’daki serüvenini alanın kökleri üzerinden karşılaştıran bu çalışmanın, çok boyutlu tarihsel bir analize kapı aralaması açısından alana katkı sunması umulmaktadır.
The idea that the science of sociology was announced by Comte in the 19th century in line with the methodology of the positive sciences has been undisputedly accepted by the world of sociology for many years. However, despite the widespread belief in this direction, the field of social existence was examined on scientific grounds by sociological figures such as Ibn Khaldun, Vico, Quetelet and Montesqieu hundreds of years before Comte. This study preferred Ibn Khaldun because he lived in an earlier period compared to other figures and was ignored for many years in the history of sociology, and compared him with Comte, who is claimed to be the legitimate founder of sociology. This study aims to clarify the neglected position of Ibn Khaldun in the field by discussing the widespread argument that Comte is the legitimate founder of the sociology. In this study which tries to show the existence of older roots related to social fact, the understanding of Ibn Khaldun and Comte, which has the historical color of the 14th and 19th centuries, is examined in terms of similarities and differences with the method of historical comparison. In this regard, a comparison has been made over their theorist identities, their thoughts on social change, and the way they deal with the elements included in the social structure such as family, state, economy, religion and education. This study, which compares the two pioneers through these concepts, drew attention to the uncertainty in the field of the emergence of the science dealing with social fact in different historical contexts. And this study also found that the social arguments produced in two different geographies and centuries reflect the mentality of the age and the lives of the figures. As a result, it is hoped that this study, which compares the adventure of the science, which deals with social fact, in the East and West, which progresses in its own lane, through the roots of the field, will contribute to the field in terms of opening the door to a multidimensional historical analysis.
Alan : Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
