Atıf Sayısı
16
Görüntüleme
198
İndirme
24
Halk inanışlarda Hızır; umudun, geleceğin, kimsesizliğin simgesidir. Hızır ermiştir, derviştir, kurtarıcıdır. Zordaki canın yardımcısıdır. Yolda kalmışların rehberidir. Kötülüklerin cezalandırıcısıdır. Ölümsüzlük suyu içmiştir, nurdur ve ölümsüzdür. Hızır, halkın inanış dünyasında var ettiği sosyal olgu, olabilirlik, umut dünyası ve beklentilerin adıdır. Hızır düşüncesi ve inancının temelinde yoksullara, kimsesizlere, gariplere yardım vardır. Yaşanılan hayatın düşüncede tohumlanmasıyla oluşan toplumsal çığlık, inanca dönüşerek binlerce yıl halk psikolojisinde yer eder. Bu haliyle Hızır yoksul ve garibin, kimsesiz, öksüz ve yetimin sesidir. Bir yanıyla yoksula yardım ederken, diğer taraftan da parası ve malı olup da yoksula, garibe, yolda, darda ve zorda kalmışa yardım etmeyenin cezalandırıcısı, kahredicisi olur. Orta Doğu’dan Orta Asya’ya, Balkanlardan Kafkasya’ya kadar geniş bir coğrafyada, Hızır ile ilgili pek çok inanış vardır. Adı Hızır olmasa da mitolojik verilerden kutsal din kitapları Tevrat, İncil ve Kuran’daki ayetlere kadar, Hızır’ın varlığı konusu hep tartışılmıştır. Hemen pek çok anlatma (efsane, hikâye, destan vb.) ve inanışta Hızır ile karşılaşılır. Bu yanıyla senkretik özellik gösterir. Türkiye’de Hıdırellez Bayramı, Kazakistan’da Nevruz Bayramı ve Azerbaycan’da Hızır Nebi Bayramı gibi bayram ve törenlerin asıl objesi ve başlangıç noktası Hızır’dır. İnanışlara bağlı olarak Hızır’ın yeryüzüne gelmesi ile bahar gelmekte, toprak canlılık kazanmakta, hayvanlar ve insanlar bolluğa kavuşmaktadır. Türkiye Alevi halk inanma ve uygulamalarında ise Hızır yapıp ettikleriyle olağanüstü tip olmanın ötesinde Tanrısal özellik kazanır. Hızır zaman ve mekânın, Alevi yol, edep, inanış ve erkânının Hz. Ali ile birlikte, en önemli kutsallarından biridir. Allah (Hak) adına yapılan yeminlerin hemen hepsi Hızır adına da yapılır. Kuran’ın Kehf suresinde yer alan Hz. Musa’ya rehberlik eden eren/veli “kullardan bir kul” ifadesi onun üstünlüğünü gösterir. Tanrı, pek çok inanma veya uygulamada doğrudan doğruya Hızır veya Hz. Ali’de zuhur eder, onlarda kendini gösterir. Aleviler arasında, belirli takvim içinde doğrudan doğruya Ali adına adanmış oruç, cem, semah, niyaz (lokma), ay veya günler yok iken, Hızır adına adanmış Hızır orucu, Hızır cemi, Hızır kurbanı, Hızır lokması, Hızır kavutu, Hızır niyazı, Hızır dilekleri, Hızır ziyareti, Hızır semahı vb. ritüel inanış ve uygulamalar ile onun adına adanmış kutsal günler ve ay vardır. Bütün bunlar Aleviler arasındaki Hızır ve Hızır kültünün, düşünülenin çok ötesinde Tanrısal özelliğinin varlığını göstermektedir. Orucun tutulduğu, cemlerin yürütüldüğü, kurbanların kesildiği ve niyazların dağıtıldığı bu günler yaklaşık olarak 30-40 günlük zaman dilimi içinde gerçekleşir ki buna da Hızır günleri ve Hızır ayı denir. Makalede Hızır kültünü oluşturan unsur ve pratikler, bu çerçevede yorumlanmıştır.
In people’s beliefs, Speed is a symbol of hope, of the future, of unhumanity. He is fast, fast, and savior. He is the hard help. The guidelines of those on the way. The punisher of evil. The immortality is drinking water, light and immortal. Speed is the name of the social phenomenon, the world of possibility, the world of hope, and the expectations that people exist in the world of faith. The foundation of fast thinking and faith is the help of the poor, the wicked, the strangers. The social scream, formed by the seed of living life in thought, has become a belief and has been placed in the public psychology for thousands of years. So the speed is the voice of the poor and the wicked, the manless, the orphan and the orphan. The one who helps the poor, while the other who has money and possessions, and who does not help the poor, the poor, the road, the narrow and the difficult, is the punisher, the wicked. In a wide geography from the Middle East to Central Asia, from the Balkans to the Caucasus, there are many beliefs about Speed. Although the name is not Fast, from the mythological data to the sacred religious books to the verses in the Tevrat, the Bible and the Qur’an, the existence of Fast has always been discussed. There is a lot of story (this story, the story, the story, the story, etc.) It is fast in faith. It shows synchronic characteristics. In Turkey, Hıdırellez Day, Nevruz Day in Kazakhstan and Fast Prophet's Day in Azerbaijan are the main objects and starting points of holidays and ceremonies. According to the beliefs, the spring comes with the arrival of Speed to the earth, the soil gains vitality, animals and humans get abundance. In the Turkish People's Faith and Practices, He acquired the divine character beyond being an extraordinary type with what He did and did. The time and the place, the way, the way, the way, the way, the way, the way, the way, the way, the way, the way, and the way. With Ali, he is one of the most important saints. All the swords made in the name of Allah (Right) are made in the name of Fast. The Qur’an is in the Qur’an. The word “a servant of the servants” (a servant of the servants) which guides Moses is the expression of his superiority. God, in many beliefs or practices directly to the speed or Hz. He is in Ali and shows himself in them. There is no such thing as fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting, fasting and fasting. There are sacred days and moons dedicated to his name with ritual beliefs and practices. All this shows the existence of the fast and fast cult between the Alevians, far beyond what is thought, of the divine character. The days in which the day is held, the days in which the cemeteries are carried out, the days in which the victims are cut, and the days in which the cemeteries are distributed occur within about 30-40 days, which is also called the fast days and the fast moon. The elements and practices that make up the fast cult in the article are interpreted in this framework.
Alan : Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
