Özet:

Prens Sabahaddin Bey, babası Damad Mahmud Celaleddin Paşa ile birlikte dayısı II. Abdülhamid’e muhalefet etmiş ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kuruluş ve gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Ancak II. Meşrutiyet’in ilanından sonra, İttihatçı yönetimle ters düşerek muhalefet saflarında yer almıştır. 31 Mart Olayları ve Mahmud Şevket Paşa suikastında İttihatçılar tarafından baş sorumlu olarak gösterilmiştir. Birinci Dünya Savaşı öncesinde Said Halim Paşa Hükümeti’nin tavrını beğenmeyen Prens Sabahaddin tam da Almanya ile İttifak Antlaşması’nın imzalandığı günlerde bir tanesini Padişah V. Mehmed Reşad’a ve iki tanesi de Dâhiliye Nazırı Talat Bey’e olmak üzere toplam üç adet telgraf göndererek; her ne olursa olsun tarafsızlığın muhafaza edilmesini, Almanya’dan gelen haberlere itimat edilmemesini ve savaşa girmekten ısrarla kaçınılmasını vurgulamıştır. Padişah V. Mehmed Reşad’a yazılan telgraf örneği Mehmet Alkan ve Nezahet Nurettin Ege tarafından özet haliyle yayınlanmıştır. Ancak Talat Bey’e yazılan söz konusu telgraflar yayınlanmamıştır. Çalışmamızda Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan söz konusu üç telgrafın İngilizce ve Osmanlıca nüshalarını, dikkate alarak Prens Sabahaddin Bey’in Osmanlı Devleti’nin Almanya yanında Birinci Dünya Savaşı’na girmesini engellemek için yapmış olduğu faaliyetleri açıklamaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: