Özet:

Bu çalışmanın hedefi, İmam Hatip Liselerinde çalışan Arapça öğretmenlerinin düşüncelerine ilişkin, farklı denetim odaklı Arapça öğretmenlerinin Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algısını belirlemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Ankara'da bulunan 5 farklı ilçedeki liselerde görev yapan toplam 192 öğretmene uygulanan “Rotter'a ait İç-Dış Denetim Odağı Ölçeği” ile “Arapça Konuşma Becerisine İlişkin Özyeterlik Algısı Ölçeği” sonucunda ortaya çıkan veriler kullanılmıştır. Korelasyon ve çoklu regresyon analizi ile değişkenler arasındaki ilişkiler hesaplanmıştır. Araştırma bulgularına göre erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre daha az iç denetim odaklı olduğu ve denetim odağı kapsamında cinsiyete göre anlamlı bir değişimin bulunmadığı görülmüştür. Kadın öğretmenlere ait özyeterlik puanlarının erkek öğretmenlerin puanlarından yüksek olduğu ve öğretmen özyeterliği kapsamında cinsiyet bakımından anlamlı bir değişimin gerçekleşmediği görülmüştür. İç denetim odağı ile öğretmenlere ait özyeterlik arasındaki ilişkinin olumlu ve anlamlı; dış denetim odağı ve öğretmen özyeterliği arasında ise olumlu ancak zayıf bir ilişki olduğu saptanmıştır. Denetim odağı ile öğretmenlere ait özyeterlik arasında da; anlamlı ilişkinin olumlu yönde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlere ait özyeterlik ile İç ve dış denetim odakları, yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki göstermektedir. Söz konusu değişkenler ile beraber; öğretmen özyeterliğinin toplam varyansına ait yaklaşık % 48’lik bölümünü ifade etmektedir. Regresyon katsayısının standardize edilmiş biçimine (β) göre, öğretmenlere ait özyeterlikler üzerindeki yordayıcı değişkenlik önem sırası; iç denetim odağı ile dış denetim odağıdır. İç denetim odağı ile dış denetim odağı değişkenleri; regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t-testi neticelerine göre, öğretmen özyeterliğinin anlamlı birer yordayıcısı olduğu anlaşılmaktadır. Bu bulgularla birlikte; öğretmenlerin iç denetimli olmaları, özyeterlik seviyelerini pozitif anlamda etkilemektedir. Çalışmanın son bölümünde, Arapça öğretmenlerinin daha iç denetimli olmalarına katkı sağlamak amacıyla öneriler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: